przykominku
  Plamy i odplamianie
 



Czyszczenie i pranie tkanin
 
Odzież wełniana
 
Wełniane płaszcze, kostiumy i męskie garnitury starajmy się często wietrzyć, trzepać i szczotkować na otwartej przestrzeni. Przy trzepaniu składa się odzież guzikami do wewnątrz, aby ich nie połamać. Można korzystać również z pomocy odkurzacza lub odzież czyścić ostrą szczotką do ubrań, zwracając szczególną uwagę na kieszenie, kołnierze i mankiety. Jeśli płaszcz czy marynarka nie mają plam, a są jedynie przybrudzone na kołnierzu i mankietach, stosujemy wtedy jeden z podanych poniżej sposobów.
 
CZTERY SPOSOBY CZYSZCZENIA ODZIEŻY WEŁNIANEJ:
W 1 szklance gorącej wody dokładnie rozpuścić 1 łyżeczkę płatków mydlanych, dodać 1 łyżkę spirytusu denaturowanego, 1 łyżkę amoniaku i 1 łyżkę terpentyny. Wlać do butelki, energicznie skłócić i czyścić zabrudzone miejsca za pomocą czystej szmatki. Następnie przeprasować kołnierz gorącym żelazkiem (przez zaparzaczkę). Pamiętajmy, że, niedokładnie rozpuszczone płatki mogą pozostawić białe ślady na tkaninie!
Białą szmatkę zmoczyć wodą destylowaną (lub deszczową), skropić amoniakiem i przecierać kołnierz. Inną czystą szmatką zbierać brudną pianę. Przeprasować przez zaparzaczkę.
Wyczyścić szczotką maczaną w wodzie z dodatkiem octu (1 łyżka na 1l wody). Przeprasować gorącym żelazkiem przez lnianą zaparzaczkę.
Lekko przepocony kołnierz czy plecy sukienki przeprasować gorącym żelazkiem, podkładając bibułę z obu stron tkaniny.
 
 
PO OCZYSZCZENIU odzież należy wyszczotkować szczotką do ubrań, lekko zwilżoną w czystej, letniej wodzie, aby usunąć ewentualne resztki użytego środka czyszczącego. Po takich zabiegach powinna być lekko wilgotna, ale nie przemoczona! Powiesić ją do przesuszenia na wieszaku, w miejscu suchym i przewiewnym. 
 
Jeśli na czyszczonej odzieży, tzw. ciężkiej, znajdziemy plamy, postarajmy się je usunąć, stosując środki podane w następnym rozdziale. Jeśli jednak jest ich dużo, a całość - bardzo brudna, nie wahajmy się oddać ubranie czy płaszcz do pralni chemicznej. Usługi pralnicze nie są u nas tak bardzo kosztowne, a chowając do szafy przybrudzone rzeczy, ryzykujemy, że zajmą się nimi mole.
 
ODZIEŻ Z TKANIN WEŁNIANYCH, TZW. LEKKĄ, pierze się w letniej wodzie, używając jej zarówno do prania, jak i do płukania. Zapobiega to sfilcowaniu. Prać należy wygniatając w rozgotowanym mydle, płatkach mydlanych, w Perle lub innym środku do prania wełny. Przed włożeniem sztuki odzieży - środek piorący dokładnie rozmieszać z wodą. Tkaniny te łatwo chłoną kolory, dlatego bądźmy ostrożni ze wspólnym praniem różnych sztuk odzieży.
 
PŁUKAĆ 3-4 KROTNIE wyciskając, ale nie wyżymając. Do ostatniego płukania dodać trochę octu (1 łyżka na 5l wody). Następnie wygnieść nadmiar wody i zawinąć sztukę odzieży w gruby ręcznik frotte, zmieniając go przynajmniej dwukrotnie, kiedy tylko będzie wilgotny. Prasować przez zaparzaczkę.
 
Do prania tkanin wełnianych, oprócz chemicznych preparatów, można używać również środków domowych:
 
TKANINY WEŁNIANE W KOLORZE NIEBIESKIM, GRANATOWYM I CZARNYM pierze się doskonale w soku ze świeżo utartych ziemniaków, lekko rozcieńczonym wodą. Do prania nie trzeba dodawać wówczas żadnych środków piorących! Płukać obficie w letniej wodzie, wsypując do ostatniego płukania trochę soli.
 
CZARNE TKANINY WEŁNIANE prać można w wywarze ze szpinaku lub liści bluszczu. 50g liści bluszczu gotować przez 20 min. w 1l wody, odcedzić, wystudzić i w letni wywar wkładać czarną tkaninę. Można też stosować mydlik (środek do prania wełny wytwarzany kiedyś z mydlnicy lekarskiej) lub wywar z kasztanów.
 
JASNE WEŁNY można prać w otrębach pszennych. 1-2 garście otrąb zawiesić w muślinowym czy tetrowym woreczku na brzegu rondelka i zalać wrzącą wodą. Po przestudzeniu lekko ciepłą papką naciera się tkaninę i obficie płucze ciepłą wodą.
 
ODZIEŻ LEKKO WYBURZAŁA na słońcu dobrze jest płukać w wodzie deszczowej. Ożywia ona kolory tkanin wełnianych.
 
WYŚWIECONE MIEJSCA NA KOLANACH, ŁOKCIACH CZY SIEDZENIU można zlikwidować różnymi sposobami:
Potrzymać przez kilka minut nad naczyniem, w którym gotuje się woda, tak aby para przenikała tkaninę na wylot. Po ostygnięciu przeprasować przez zaparzaczkę.
Na wyświecone miejsca nałożyć pulpę ze świeżo utartych ziemniaków (obranych ze skórki) i energicznie szczotkować.
Pod wyświecone miejsca i na nie położyć kawałki wilgotnego lnianego płótna. Pozostawić na 24 godz. Następnie prasować przez lnianą szmatkę.
Zaparzaczką zwilżoną w roztworze półtorej szklanki octu w 2 szklankach wody przetrzeć wyświecone miejsca i prasować po lewej stronie przez tę samą zaparzaczkę.
Zwilżyć wywarem z suszonej mięty lub liści bluszczu z dodatkiem odrobiny amoniaku i prasować przez zaparzaczkę.

 
 
Ubrania z jedwabiu naturalnego

Niektóre gatunki jedwabiu naturalnego nasycone chemicznie, np. tafta, źle znoszą kontakt z wodą. Należy je więc prać wyłącznie w rozpuszczalniku benzynowym (benzyna ekstrakcyjna). Inne jedwabie, tzw. miękkie, w kontakcie z wodą tracą na wyglądzie i dlatego i też lepiej prać chemicznie. Poniżej można przeczytać jak się powinno prać jedwab.
 
JEDWAB NATURALNY SUROWY doskonale pierze się w mocnym roztworze mydła lub płatków w prawie zimnej wodzie. Płucze się go czterokrotnie: trzy razy - w czystej wodzie, nie wyżymając, tylko lekko wygniatając, czwarty raz - do płukania dodając kawałek cukru i sok z 1 cytryny na 1l wody lub trochę kwasku cytrynowego. Przywróci to jedwabiom apreturę i połysk. Jeśli zależy nam na mocniejszym usztywnieniu tkaniny, zwiększamy ilość cukru - do 2 łyżek na 1l wody. Grube jedwabie, których nie potrzeba usztywniać, można płukać w wodzie z dodatkiem soli. Po wygnieceniu i odciśnięciu zawijamy jedwabną odzież w 3 lub 4 grube ręczniki frotte. Po 1 godz. lekko wilgotną prasujemy ciepłym żelazkiem po lewej stronie. Nie wolno suszyć jedwabiu na słońcu !
 
ODZIEŻ Z BIAŁEGO JEDWABIU przysparza najwięcej kłopotu, gdyż ma skłonność do żółknięcia. Aby temu zapobiec, należy ją przed praniem zanurzyć na 1 godz. w surowym mleku. Piorąc w sposób wyżej podany, dodać do ostatniego płukania trochę octu (nie cytryny) w proporcji: 1 łyżka stołowa na 1l wody.
 
JEDWAB JUŻ POŻÓŁKŁY pierzemy w płatkach mydlanych (1 czubata łyżka na 1l wody), płuczemy, a następnie zanurzamy na kilka minut w mieszaninie wody i 12%-owej wody utlenionej (w proporcji 4:1) z dodatkiem kilku kropel amoniaku, dodanego w ostatniej chwili przed włożeniem odzieży. Suszyć i prasować jak inne jedwabie.
 
JEDWAB Z POŁYSKIEM, np. satin, pierze się jak inne jedwabie, ale do ostatniego płukania dodaje się więcej octu i cukru (1 szklanka octu i 1 łyżka stołowa cukru na 1l wody). Suszyć go należy w ręcznikach frotte i prasować lekko wilgotny po lewej stronie. Przy praniu ciemnego jedwabiu do płukania dodaje się trochę soli, zamiast octu i cukru.
 
JEDWABNE SZALIKI I CHUSTECZKI należy prać każdą sztukę osobno, aby uniknąć zabarwienia. Przygotować letnią wodę z dodatkiem płatków mydlanych, zanurzyć apaszkę i natychmiast prać, lekko wyciskając. Do ostatniego płukania dodać 2-3 kawałki cukru. Można również prać je w wywarze z otrąb pszennych. Dużą garść otrąb gotować kilka minut w 1l wody, przecedzić przez gazę, ostudzić i w letni wywar wkładać wyroby. Wygniatać i płukać według podanych wyżej przepisów. W otrębach nie należy prać chusteczek ani szalików z białego jedwabiu.
 
CHUSTECZKI SZYFONOWE, które po dłuższym używaniu straciły apreturę, usztywnia się płucząc w wodzie z dodatkiem 2 łyżek cukru. Upraną i wypłukaną chusteczkę wkładamy do zimnego roztworu cukru, lekko wygniatamy i zawijamy w ręcznik frotte. Prasujemy, gdy jest jeszcze wilgotna. Jeśli zauważymy, że kolory na apaszce "puszczają", natychmiast płuczemy ją dwu-trzykrotnie w zimnej wodzie, do ostatniego płukania dodając sporo octu. Wygniatamy w ręczniku frotte i prasujemy.
 

 

 
Ubrania z tkanin sztucznych i syntetycznych
 
Jeśli na metce nie ma szczegółowych zaleceń jak prać ubrania z włókien sztucznych, przyjmujemy, że tkanin z włókien syntetycznych nie pierze się w wodzie o temperaturze wyższej niż 35-40°C. Nie oszczędza się wody, nie wykręca i nie wyżyma wyrobów. Muszą one swobodnie pływać w kąpieli piorącej, aby nie powstawały zagniecenia. Do prania używamy wszelkich gotowych preparatów piorących dostępnych w handlu. Wyjmujemy odzież nie odciśniętą i zawieszamy na wieszaku nad wanną, aby odciekła. Używamy przy tym tylko wieszaków plastykowych, a unikamy drewnianych, politurowanych. Męskie koszule, damskie bluzeczki i suknie suszymy zapięte na wszystkie guziki. Na ogół tkaniny z włókien sztucznych nie wymagają prasowania, lecz tylko lekkich poprawek.
 
TKANINY Z JEDWABIU OCTANOWEGO pierze się w płatkach lub detergentach. Wymagają one obfitego płukania i zawsze interwencji żelazka.
 
NYLONY I STYLONY pierze się w ciepłym, intensywnym roztworze płatków mydlanych lub delikatnych detergentów. Nie wolno ich gotować ani używać wybielaczy. Jeśli trzeba prasować, to żelazkiem ledwie ciepłym (nastawionym na nylon).
 
ELANĘ I TERGAL pierze się jak wełnę. Nie wolno ich wykręcać. Trzeba też uważać na zagniecenia. Wieszać odzież zupełnie mokrą nad wanną, do odcieknięcia. Jeśli wymaga prasowania, to koniecznie przez zaparzaczkę.
 
ANILANA I ORLON: te same zasady co przy praniu elany i wełny. Silnie zabrudzone miejsca na męskich koszulach, bluzkach, sukienkach (kołnierz, mankiety) dobrze jest na 30 min. przed praniem natrzeć szamponem do mycia włosów, ażeby szybciej "puszczał" brud.
 

 

 
Odzież z bawełny

Pranie ubrań z bawełny jest mało skomplikowane. Bawełnę równie dobrze pierze się ręcznie, jak w pralce. Zwracać należy jedynie uwagę na odbarwienie (kolorowe nadruki nie zawsze mają trwałe barwniki). Białe bluzki i koszule z tkaniny bawełnianej można gotować, natomiast kolorowe (jasne i ciemne) tylko wtedy, jeśli na metce zostało to wyraźnie zaznaczone.
 
SPODNIE I BLUZY DŻINSOWE bardzo brudne, zwłaszcza zaplamione olejem czy smarem od roweru lub motocykla, należy zwilżyć wodą i natrzeć kawałkiem suchego mydła. Pozostawić tak do następnego dnia. Nazajutrz nalać do miski gorącej wody, dodać terpentyny, licząc 1 łyżkę stołową na 3l wody i zanurzyć dżinsy. Trzeciego dnia rozłożyć spodnie na desce nad wanną i szorować mocno szczotką, namydlając brudniejsze miejsca. Płukać parokrotnie i powiesić do wyschnięcia. W ten sposób można doprać dżinsy nawet najbardziej zabrudzone.
 
BLUZKI I SPÓDNICE Z BAWEŁNY HINDUSKIEJ najlepiej prać w wodzie, w której gotowały się otręby. Jeśli tkanina barwiona jest na czerwono lub zielono, do płukania dodajemy trochę octu; jeśli na niebiesko - dodajemy soli kuchennej. Prasuje się delikatnie w poprzek tkaniny, aby nie rozprasować charakterystycznych zagnieceń.
 
CZARNE I GRANATOWE MARKIZETY BAWEŁNIANE dobrze jest płukać w piwie. Jeśli płuczemy w wodzie, to do ostatniego płukania (w zimnej wodzie) dodajemy 2 kawałki cukru na 1l wody. Można też prać w wodzie, w której gotowała się sucha fasola i wtedy używać mydła.
 
FLANELĘ BAWEŁNIANĄ (sukienki, bluzki i koszule) pierze się w ciepłej, mydlanej wodzie z dodatkiem 2 łyżek amoniaku. Płucze się w wodzie z dodatkiem soku z cytryny lub octu. Do płukania białej flaneli dodaje się 1 łyżeczkę boraksu na 1l wody.
 
 
 

 
 Ubrania z aksamitu
 
Suknie, marynarki czy spódniczki szyte z aksamitu, weluru albo welwetu bardzo przybrudzone oddajemy do pralni. Unikniemy w ten sposób trudnego i kłopotliwego prasowania. Czystą, ale pogniecioną, odzież z aksamitu możemy sami odświeżyć w domu. Przekładamy ją na lewą stronę i trzymamy przez kilka minut nad naczyniem z wrzątkiem. Para - przechodząc przez tkaninę wyprostuje zagniecione włoski i wystarczy, po ostygnięciu, odzież lekko wyszczotkować. Na tej samej zasadzie odświeżamy marynarkę czy spodnie aksamitne, zawieszając je na wieszaku nad wanną, do której leje się gorąca woda. Jeśli koniecznie upieramy się przy prasowaniu aksamitu, musimy pamiętać, że do tego potrzebne są 2 osoby. Trzymają one odzież z dwóch stron, lekko naprężając tkaninę. Prasuje się w powietrzu po lewej stronie. Czarny aksamit czyści się i odświeża przy pomocy szczotki maczanej w oczyszczonej nafcie. Po wyschnięciu należy tkaninę trzykrotnie wyszczotkować: z włosem, pod włos i powtórnie - z włosem. Powiesić w przewiewnym miejscu, aby ulotnił się zapach nafty.
 

 

 
Koronki i hafty

KORONKI Z BAWEŁNY CZY CIENKIEGO KORDONKU
pierze się w ciepłej, mydlanej wodzie. Nie wolno ich trzeć ani wykręcać, a tylko (ponieważ są bardzo delikatne) lekko wygniatać. Następnie obficie płukać w ciepłej wodzie. Suszyć rozłożone na ręczniku, nadając im pożądany kształt. Prasować jeszcze wilgotne, ułożone na czystej ściereczce i przykryte drugą ściereczką, najlepiej z czystego lnu. Koronki można również prać w wodzie, w której gotował się makaron. Namoczyć je w niej na całą noc, a rano lekko namydlić toaletowym mydłem i płukać w czystej letniej wodzie z dodatkiem octu. Dla usztywnienia można wypłukać w wodzie, w której gotował się ryż. Prasować jak poprzednio.
 
STARE KORONKI z cienkiej bawełnianej nici, delikatne i wartościowe, ale bardzo brudne, powinno się zanurzyć na kilka godzin w oleju wazelinowym. Następnie gotować na małym ogniu w wodzie z dodatkiem mydła toaletowego. Płukać kilkakrotnie w ciepłej wodzie, a na zakończenie w wodzie z gotowania ryżu.
 
CZARNYCH BAWEŁNIANYCH KORONEK I CZARNEGO TIULU nie pierze się w wodzie mydlanej, ale zanurza i lekko wygniata w czarnej, dobrze osłodzonej kawie (może być zbożowa). Prasuje jeszcze wilgotne, układając między dwiema lnianymi szmatkami. Nie tylko się upiorą, ale i odzyskają pierwotną apreturę.
 
KORONKI I SERWETKI Z GRUBEGO KORDONKU robione szydełkiem - dość rzadkim ściegiem, pierze się w ciepłej, mydlanej wodzie. Do ostatniego płukania dodaje się 3 kawałki cukru na 2 szklanki wody lub płucze w wodzie, w której gotował się ryż.
 
BLUZKI HAFTOWANE BIAŁYM HAFTEM: jeśli tkanina jest delikatna (batyst, markizeta), dobrze przyfastrygować po obu jej stronach (tam, gdzie są hafty) cienkie, białe chusteczki. Piorąc w ciepłej wodzie z dodatkiem płatków mydlanych pocieramy pianą poprzez chusteczki. Płuczemy obficie, bez wykręcania. Suszyć bluzeczki rozłożone płasko, rozpięte szpileczkami (nierdzewnymi!), aby się hafty nie ściągnęły. Do prasowania - złożyć kilka razy gruby, miękki koc i prasować hafty poprzez chusteczki, uważając, aby się nie spłaszczyły. Na zakończenie odpruć chusteczki.
 
HAFTY KOLOROWE: jak się pierze hafty ? - na początek, trzeba je zanurzyć na 10 min. w wodzie z dodatkiem 2 łyżek terpentyny. Lekko wygnieść, płukać w letniej wodzie, suszyć i prasować - jak hafty białe. Stosować chusteczki - jak przy haftach białych.
 
HAFTY ZŁOTĄ NITKĄ posmarować papką ze sproszkowanego mydła, rozrobionego małą ilością wody. Poczekać do wyschnięcia i strzepnąć mydlany proszek lub bardzo delikatnie oczyścić miękką, starą szczotką do zębów, uważając, aby nie uszkodzić haftu. Można też czyścić je miękiszem chleba lub szczoteczką maczaną w denaturacie, zmieszanym z amoniakiem i eterem w proporcjach 1:1:1.
 

 

 
Pranie dzianin

Jeśli na metce swetra czy sukienki zaznaczone jest, że wolno te wyroby prać maszynowo, korzystajmy z tej okazji. Oszczędzając czas i ręce włóżmy je do pralki, schowane w nylonowej siateczce i odwrócone na lewą stronę. Nie zapomnijmy przy tym o wyłączeniu wirówki!
 
MECHACENIE - to poważna wada wielu gatunków wełny (czystej, żywej czy sztucznej). Niektórzy stosują w takiej sytuacji "golenie" elektryczną golarką. Nie zawsze jest to jednak skuteczne. Ale istnieje inny, prosty sposób: ostrą szczotkę do ubrań włożyć w starą, nylonową pończochę (czy rajstopy) i czyścić nią rozłożoną płasko dzianinę, często zmieniając położenie szczotki w pończosze, na której osiadają zebrane "kulki".
 
OŻYWIANIE KOLORÓW WEŁNIANEJ DZIANINY jest możliwe pod warunkiem, że odzież wypłowiała równo (bez plam). Lekko wyburzały i przyszarzały sweter wkłada się na 10 min. do zimnej wody z sodą oczyszczaną (1 łyżka na 1l wody).
 
BIAŁE SWETRY LEKKO POŻÓŁKŁE wkłada się do wody z dodatkiem 12%-owej wody utlenionej (1 łyżka wody utlenionej na 1l wody).
 
DZIANINA SFILCOWANA zdarza się niestety często. Powody mogą być różne: albo ubrania były prane w zbyt ciepłej wodzie, albo, niestety, zostało włączone w pralce wirowanie.
 
Jest jednak kilka sposobów "odfilcowania" dzianiny:
Przygotować 5l ciepłej wody, dodać półtorej łyżki sody oczyszczanej, 1 łyżkę spirytusu denaturowanego i 1 łyżkę terpentyny. Wystudzić i w letni roztwór włożyć sfilcowany sweter, lekko go wygniatając. Pozostawić na 40-60 min. Odcisnąć w ręczniku frotte, rozciągnąć, ułożyć na płask, nadając formę pierwotną i suszyć z dala od źródła ciepła.
Uprać w letniej wodzie, w której przez noc moczyła się, a następnie gotowała, sucha fasola. Im wywar jest bardziej esencjonalny, tym lepszy będzie skutek, ale pamiętajmy o wystudzeniu wywaru. Płukać kilkakrotnie, do ostatniego płukania dodając trochę gliceryny. Odcisnąć w ręczniku frotte, rozciągnąć i suszyć sweter rozłożony płasko.
Zagrzać 5l wody, dodać 250g dobrego mydła toaletowego. Kiedy mydło się rozpuści, zdjąć z ognia, dodać 15g terpentyny, wymieszać i wystudzić. Przed włożeniem swetra dodać jeszcze 15g amoniaku i dobrze zamieszać. Swetry trzymać w letniej kąpieli przez 5-10 min., lekko je wygniatając. Wyjąć i powtórnie włożyć na następne 5-10 min. Czynność tę można powtórzyć 3-4 razy. Wypłukać w kilku wodach, odcisnąć w ręczniku frotte, rozciągnąć i ułożyć do suszenia.
Lekko sfilcowany sweter wyprany i wypłukany zalać 1/2 szklanki zimnego mleka i pozostawić na 30 min. Odcisnąć w ręczniku, rozciągnąć i suszyć.

Ja osobiście uratowałam sweterek stosując się do tego sposobu:
Idź do apteki i kup buteleczkę gliceryny. Nalej do miski 
ciepłej wody, dodaj glicerynę i zamocz w tym sweter. Powygniataj go trochę  a
potem wyciągnij, delikatnie wykręć i po prostu naciągnij do pierwotnych wymiarów
(bardzo łatwe) i tyle. Uważaj tylko, żeby nie przesadzić z naciąganiem.
Uprzedzam jednak, że żaden z podanych wyżej sposobów nie jest cudowny. Żaden nie uratuje dzianiny, która po praniu stała się kawałkiem filcu, nadającym się najwyżej na ciepłe wkładki do zimowych butów.
 
KAFTANIKI I SPIOSZKI DZIECIĘCE Z DZIANINY BAWEŁNIANEJ pierze się doskonale w ciepłej wodzie pozostałej po gotowaniu makaronu. Płucze się je w letniej wodzie z dodatkiem 2 surowych, utartych ziemniaków. Oczywiście nie zastępuje to gotowania.
 
BAWEŁNIANE KOSZULKI, tak chętnie noszone przez młodzież, pierzemy w wodzie, w której przez noc moczyła się fasola, groch czy soczewica. Wodę należy doprowadzić do wrzenia i zalać nią koszulki, sprane uprzednio mydłem toaletowym. Po kilku godzinach obficie spłukać i wysuszyć.
 

 

 
Pranie bielizny elastycznej

PASY I STANICZKI
można prać wyłącznie w rozgotowanym mydle lub płatkach mydlanych i w letniej wodzie, gdyż detergenty uszkadzają gumę. Do ostatniego, płukania dodać kilka kropel amoniaku. Nie wyżymać. Odciskać w ręczniku frotte, lekko przeschnięte układać na czystej ściereczce, w miejscu, gdzie nie dociera słońce.
 
BIAŁE PASY I STANICZKI już po kilku praniach tracą biel i stają się szarawe. Ponieważ nie można przywrócić im bieli, raczej zdecydujmy się na zabarwienie na kolor herbacianej róży. W tym celu gotujemy przez 5 min. 1 łyżeczkę suchej herbaty w 2 szklankach wody i w przestudzony wywar wkładamy na 30 min. pas czy staniczek, ciągle go obracając. Można też stosować gotowe barwniki do barwienia na zimno.
 
POŃCZOCHY LECZNICZE (PRZECIWŻYLAKOWE) najlepiej prać w wywarze otrąb pszennych. 3 duże garście otrąb ugotować w 3l wody, przecedzić przez gazę, ostudzić i w letni wywar włożyć pończochy. Lekko wyciskać bardziej przybrudzone miejsca. Płukać obficie w letniej wodzie, zawinąć w ręcznik frotte, odcisnąć i rozłożyć do suszenia na czystej ściereczce, nadając im pierwotny kształt.
 
 
 

 

Czyszczenie krawatów i kapeluszy

KRAWATY WEŁNIANE czyści się szczotką maczaną w mieszaninie mydlanej wody z benzyną ekstrakcyjną w proporcji 1:1 lub papką z talku i benzyny.
 
KRAWATY JEDWABNE można pocierać suchą, sproszkowaną kredą lub szmatką zwilżoną rozpuszczalnikiem benzynowym (ogień!), często ją zmieniając. Kiedy krawat jest już czysty, zwilżamy go lekko wodą od wewnętrznej strony i owijamy dookoła butelki z gorącą wodą (im gorętsza tym lepiej). Już po dziesięciu minutach - będzie odświeżony i uprasowany.
 
KAPELUSZ FILCOWY LUB PILŚNIOWY nie powinien być chowany do szafy bez dokładnego oczyszczenia czy uprania. Przede wszystkim odpruwamy i pierzemy wstążkę, dodając do płukania trochę cukru. Skórzany pasek wewnątrz kapelusza odginamy i watą zwilżoną benzyną ekstrakcyjną (ogień!) czyścimy część pod paskiem. Skórzany pasek czyści się mieszaniną wody z amoniakiem w proporcji 10:1.
 
Przygotowujemy mieszaninę spirytusu denaturowanego (1 łyżka), amoniaku (1 łyżka) i zimnej wody (1 szklanka). Następnie zwilżamy nią watę i czyścimy z zewnątrz cały kapelusz. Główkę wypychamy zgniecionymi gazetami, rondo rozkładamy płasko na stole i prasujemy przez zaparzaczkę, mocno przyciskając gorące żelazko. Aby na przyszłość zapobiec przepoceniu kapelusza, między filc a skórzany pasek wkłada się paski cienkiej bibuły (do atramentu), często je zmieniając.
 

 

 
Prasowanie ubrań i pościeli

Prasowanie jest to czynność bardziej uciążliwa niż pranie, dlatego też po upraniu najlepiej oddać bieliznę, przynajmniej duże sztuki pościelowe i obrusy, do maglowania lub do magla prasującego na gorąco. Wprawdzie taka usługa jest dość droga, ale opłaca się, gdyż bielizna będzie gładka "jak listek", a nam odpadnie kilka godzin ciężkiej pracy. Mniejsze sztuki można uprasować w domu, rozkładając to zajęcie na kilka dni, aby nie było zbyt męczące.
 
Zbędne jest prasowanie ręczników frotte; bez prasowania łatwiej wchłaniają wodę i zachowują pewną szorstkość, co jest przecież ich zaletą. Nie trzeba też prasować dzianin i bielizny trykotowej, gdyż stają się wtedy mniej elastyczne.
 
Sama czynność prasowania będzie lżejsza, jeżeli odpowiednio się do niej przygotujemy. Konieczna jest deska i tzw. ramię (do prasowania rękawów, a także trudniej dostępnych miejsc w odzieży czy bieliźnie), kosz na bieliznę i stołek, na którym odkłada się uprasowane sztuki. Wszystko powinno być w zasięgu ręki, a prasujemy siedząc, dlatego też deska nie może być umieszczona zbyt wysoko. Warto ułożyć bieliznę tak, aby można było najpierw prasować rzeczy wymagające niższej temperatury i kolejno temperaturę podwyższać (tkaniny z tworzyw sztucznych, mieszane, bawełna, len).
 
Przed prasowaniem trzeba sprawdzić, jakie znaki ostrzegawcze są umieszczone przy poszczególnych sztukach bielizny czy odzieży i bezwzględnie ich przestrzegać.
 
Przypominamy temperaturę prasowania: stylon, nylon, dederon 60 - 90°C
tkaniny wiskozowe 90 - 120°C
jedwab naturalny i sztuczny 90 - 120°C
wełna 120 - 150°C
bawełna 150 - 180°C
len 180 - 220°C
 
Tkaniny, dzianiny i wszelkie wyroby wełniane należy prasować po prawej stronie przez wilgotną ściereczkę, nie przesuwać żelazka, tylko je przykładając.
 
Tkaniny, na których widoczny jest kierunek włosa, prasuje się "z włosem", a tkaniny skrojone skośnie - w kierunku biegu nitek osnowy, co łatwo sprawdzić lekko naciągając materiał (materiał nie rozciąga się wzdłuż osnowy).
 
Aksamit prasuje się w powietrzu, lekko naciągnięty, po uprzednim naparowaniu nad naczyniem z gorącą wodą, a jeszcze lepiej, trzymany pod parą w czasie prasowania. Nie wolno prasować go na desce.
 
Prasując tkaninę z nie znanej mieszanki włókien, trzeba zawsze wykonać próbę na małym odcinku, najlepiej na wewnętrznym szwie, podobnie postępować, gdy zgubi się tasiemka ze znakiem ostrzegawczym.
 
Trzeba również uważać na zamki błyskawiczne z tworzyw sztucznych; przy prasowaniu należy dokładnie, je omijać, bo mogą ulec całkowitemu zniszczeniu.
 
Warto wiedzieć, że przy prasowaniu bardzo pomocna bywa folia aluminiowa. Jeżeli chcemy np. uzyskać doskonałą gładkość na spodniej stronie tkaniny, (przy fałdach, zakładkach prasowanych po lewej stronie), kładziemy na desce płat folii aluminiowej i dopiero na niej odpowiednią część prasowanej odzieży.
 
Powierzchnia żelazka musi być idealnie gładka. Jeżeli stwierdzimy, że tak nie jest, należy lekko nagrzane żelazko przeciągnąć po papierze posypanym cienką warstwą drobnej soli, a następnie po kawałku płótna, posmarowanego lekko białą świecą, następnie wytrzeć mocno na czystym kawałku płótna.
 

 

 
Usuwanie plam
 
Podstawowe zalecenie brzmi: przede wszystkim nie plamić ! Aby zapobiec plamieniu, przy domowych pracach osłaniamy odzież fartuszkiem; wychodząc na zakupy zabieramy plastykowe torby, które chronią płaszcz czy kożuszek od zabrudzenia sprawunkami. Łatwo jest zrobić plamę, ale trudno ją usunąć. Warto opanować wiedzę o wywabianiu plam domowymi sposobami - zaoszczędzimy czas i pieniądze.
 
Spróbujemy odpowiedzieć tutaj na następujące pytania:
  • jak wywabiać najczęściej spotykane plamy z popularnych rodzajów tkanin
  • jak usuwać plamy z podłogi, dywanów i obić meblowych
 
Podstawową rzeczą zawsze jest prawidłowe rozpoznanie rodzaju tkaniny no i oczywiście rodzaju plamy. Wiedząc to, można prawidłowo dobrać metodę czyszczenia.
 
W każdym domu powinno się wygospodarować kącik na półce czy w szafce i zgromadzić tam najważniejsze środki odplamiające. Ponieważ większość z nich to substancje trujące i łatwopalne - nie można trzymać ich ani w kuchni, ani w łazience, ani zbyt nisko, gdzie dosięgnie małe dziecko. 
Najpotrzebniejsze środki to:
  • aceton lub zmywacz do paznokci
  • amoniak w buteleczce ze szklanym korkiem
  • boraks
  • eter (w buteleczce ze szklanym korkiem)
  • gliceryna
  • magnezja lub talk;
  • rozpuszczalnik benzynowy (benzyna ekstrakcyjna)
  • spirytus denaturowany
  • terpentyna
  • woda utleniona
Zabierając się do czyszczenia plam, pamiętajmy, że szkodliwe są nie tylko same środki, ale również ich opary i łatwo może dojść do zatrucia. Są one często łatwopalne, musimy więc zachować daleko idącą ostrożność. Najlepiej odplamiać na wolnej przestrzeni lub w pobliżu szeroko otwartego okna, używając gumowych rękawiczek.
 
Każda plama wymaga innego sposobu czyszczenia na każdym rodzaju włókna. Nie łudźmy się, że istnieje panaceum na wszystkie plamy, cudowny środek, w mgnieniu oka likwidujący plamę i jej skutki. Jeśli jednak działamy szybko, zaraz po splamieniu, jeśli stosujemy środki właściwe dla danej plamy i tkaniny - wyniki będą pozytywne.
 
Jak się postępuje przy odplamianiu? Pod plamę podkładamy kawałek miękkiej, czystej tkaniny (np. sprany ręcznik frotte). Następnie tamponem z waty, gazy czy miękkiej bawełnianej szmatki, nasączonym odpowiednim środkiem, tamponujemy plamę, przesuwając pod spodem podkładkę, aby ciągle była sucha i czysta. Przy małych plamach stosujemy watkę nawiniętą na zapałkę. Przy dużych - tampon. Zaczynamy czyszczenie od zewnętrznej krawędzi ku środkowi plamy, aby jej nie rozszerzać. Po usunięciu plamy pozostaje na ogół mała lub większa aureolka - zaciek, który usuwamy wodą (po czyszczeniu plam sokiem z cytryny, octu lub wody utlenionej) albo talkiem (po usuwaniu plam tłustych). Ponieważ nie znamy barwników, jakimi barwiono tkaninę, i nie zawsze jesteśmy pewni rodzaju włókna - nie zabierajmy się do usuwania plamy bez zrobienia uprzednio próbki w najmniej widocznym miejscu.
 

 

 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych z delikatnych tkanin wełnianych
Posypać obficie magnezją, talkiem lub sproszkowaną kredą. Pod plamę podłożyć bibułę. Lekko obciążyć, aby proszek dobrze przylegał do tkaniny. Po 1/2 godz. strzepnąć, oczyścić miękką miotełką. Jeśli plama nie ustąpiła - powtórzyć.
 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych z grubych tkanin wełnianych (płaszcze, garnitury)
Posypać obficie talkiem, po 30-40 min. strzepnąć i wyszczotkować. Powtórzyć kilkakrotnie. Nieustępliwą plamę tamponować benzyną ekstrakcyjną i posypać talkiem lub nałożyć papkę z talku i rozpuszczalnika.
 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych z tkanin jedwabnych
Obficie posypać talkiem, przykryć bibułą i prasować letnim żelazkiem. Powtórzyć, jeśli plama nie ustępuje, lub stosować papkę z magnezji i benzyny ekstrakcyjnej.
 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych z tkanin typu plusz, aksamit, welwet
Posypać ciepłym, czystym piaskiem, uprzednio lekko podgrzanym w piekarniku. Szczotkować małą szczoteczką do paznokci, strzepnąć. Jeśli trzeba - zabieg powtórzyć lub stosować papkę z magnezji i benzyny ekstrakcyjnej lub użyć jakiegoś gotowego preparatu, np. Starwax.
 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych ze sztucznych tkanin
Posypać talkiem, zmyć mydlaną wodą, wysuszyć i ponownie przysypać talkiem.
 
Wywabianie plam z tłuszczów jadalnych z tkanin impregnowanych (nylon, ortalion)
Kłaść, papkę z terpentyny i talku lub magnezji. Suchy proszek strzepnąć, wyszczotkować. Z ortalionu zmywać ciepłym roztworem mydlanym.

Tkaniny podgumowane należy zmywać roztworem środka piorącego.
 
Plamy z majonezu na różnych typach tkanin należy tamponować benzyną ekstrakcyjną i obficie posypać talkiem.
 
Plamy z oliwy i oleju jadalnego, na różnych typach tkanin - po obu stronach tkaniny nacierać plamę benzyną i przykładać kawałki czystej bibułki, często je zmieniając. Jeśli tkaninę można prać w wodzie, spłukać obficie, jeśli nie - posypać talkiem, odczekać kilka godzin i wyszczotkować.
 

 

 
Wywabianie plam z tłuszczu na meblach tapicerowanych

Obicia z tkanin bawełnianych
Nałożyć papkę z magnezji i płynu "Sigma" lub benzyny ekstrakcyjnej (ostrożnie - ogień!).
 
Obicia z tkanin ze sztucznego jedwabiu
Pocierać tamponem zwilżonym benzyną (ostrożnie - ogień!).
 
Obicia z nylonu, rilsanu, rovilu (tkaniny z włókien syntetycznych)
Zmywać gąbką zwilżoną ciepłą, mydlaną wodą, spłukiwać czystą wodą (gąbka mocno odciśnięta). Natychmiast osuszać miękką szmatką. Jeśli ktoś woli czyścić na sucho, może tamponować rozpuszczalnikiem benzynowym (ostrożnie - ogień!).
 
Obicia z tkanin wełnianych
Nałożyć papkę z talku lub magnezji i rozpuszczalnika benzynowego (ostrożnie - ogień!).
 
Obicia z tkanin z czystego jedwabiu
Nałożyć papkę z mąki ziemniaczanej i rozpuszczalnika benzynowego (ostrożnie - ogień!) lub czyścić szmatką zmoczoną eterem (ostrożnie - ogień!). Duże plamy znikną, pozostaną jednak lekkie zacieki, trudne z kolei do usunięcia.
 

 

 
Wywabianie plam z tłuszczu na podłodze

Podłoga z desek lub parkiet (nielakierowane), inne powierzchnie z surowego drewna
MAŁE, TŁUSTE PLAMY: przetrzeć benzyną ekstrakcyjną, posypać talkiem, przyłożyć bibułę i przeprasować ciepłym żelazkiem. Zabieg w razie konieczności należy powtórzyć.
DUŻE, TŁUSTE PLAMY: wysuszyć bibułą nadmiar tłuszczu, posypać gorącym popiołem, zostawić na 3 godz. Zebrać popiół, posypać talkiem. Zmieść talk i wyszorować ostrą szczotką, maczając ją we wrzącej wodzie i polewając plamę płynem do naczyń. Natychmiast osuszać, posypać talkiem i pozostawić na 12 godz. Gdyby plama nie ustąpiła, powtórzyć cały zabieg. Można też kłaść na plamę papkę z magnezji i benzyny ekstrakcyjnej.
 
Podłogi z tworzyw sztucznych (linoleum, PCV)
Plamy należy wycierać szmatką, zwilżoną gliceryną a następnie posypać talkiem.
 
Podłogi z płytek terakotowych
Zmyć gorącym octem i spłukać wodą z mydłem, a następnie czystą i gorącą. Zupełnie świeże plamy zmywa się gorącą wodą z dodatkiem detergentu.
 

 

 
Wywabianie plam z wosku i stearyny

Wywabianie plam z wosku z tkanin wełnianych
Nadmiar wosku czy stearyny, jak już wystygnie, należy zeskrobać delikatnie nożem ze stali nierdzewnej o tępo zaokrąglonym końcu. Podłożyć pod plamę kawałek bibuły lub ręcznik papierowy, przykryć ją drugim kawałkiem bibuły lub ręcznika i przeprasować dobrze ciepłym żelazkiem. Na zakończenie przemyć tamponem zwilżonym benzyną ekstrakcyjną.
 

 

 
Wywabianie plam z wosku z tkanin z włókien sztucznych

  Przemyć tamponem zwilżonym 3%-ową wodą utlenioną i ewentualnie przeprać lub postępować dokładnie jak to było opisane powyżej, pamiętając jednak o tym, żeby żelazko nie było zbyt gorące. Wosk topi się już w stosunkowo niskich temperaturach więc nie ma obaw o to, że nie wsiąknie do bibuły.
 
Wywabianie plam z wosku z tkanin bawełnianych i jedwabnych
Postępować jak przy tkaninach wełnianych. Po prasowaniu nie przemywać rozpuszczalnikiem jedwabi kolorowych !
 
Plamy z wosku lub stearyny na białym obrusie
Najlepszy efekt uzyskamy poprzez zanurzenie obrusu w miseczce z eterem.
 
 
  
Wywabianie plam z brylantyny

Poplamione miejsce należy posypać obficie talkiem i pozostawić na 24 godz. Po upływie tego czasu talk strzepnąć. Jeśli plamy nie ustąpiły, przyłożyć papkę z talku i benzyny ekstrakcyjnej.
 
 
 

 

Wywabianie plam z farb olejnych i pokostu

Świeże plamy wyciera się ligniną, a następnie przeciera terpentyną lub benzyną ekstrakcyjną i spłukuje ciepłą wodą. Plamy z farb opartych na żywicach syntetycznych zmywa się najpierw spirytusem denaturowanym lub acetonem. Jeszcze wilgotne posypać talkiem. UWAGA: denaturat i aceton mogą odbarwić niektóre włókna sztuczne i syntetyczne. Koniecznie należy zrobić próbkę.
 
Zastarzałe plamy trzeba najpierw posmarować masłem, a po 24 godz. przetrzeć szmatką zwilżoną rozpuszczalnikiem benzynowym. Na koniec posypać talkiem.
 
Tkaniny obiciowe z różnych włókien
Nadmiar farby zdjąć drewnianą łopatką i pocierać wełnianym gałgankiem zwilżonym terpentyną, posypać magnezją lub talkiem. Jeśli plama jest zastarzała - trzeba "zmiękczyć" ją masłem, pozostawić na 24 godz. i czyścić jak plamy z tłuszczów jadalnych.
 
Parkiet, sztuczne tworzywo, terakota
Zmyć benzyną ekstrakcyjną.
 
Szyby okienne i lustra
Zmiękczyć spirytusem denaturowanym, a następnie delikatnie zeskrobać.
 

 

 
Wywabianie plam ze smarów

Różne tkaniny wełniane i bawełniane
Podłożyć pod plamę kilka warstw ligniny czy bibuły i tamponować watą zawiniętą w szmatkę lub gazę, zwilżoną benzyną ekstrakcyjną (benzyna ma własności odtłuszczające). Często zmieniać podkładki. Posypać talkiem. Po kilku godzinach talk usunąć, zwilżyć 3%-owym roztworem amoniaku i spłukać czystą wodą.
 
Plamy ze smarów na tkaninach jedwabnych
Czyścić jak podano wyżej. Zamiast amoniaku - stosować 10% roztwór boraksu.
 
Spodnie lub kombinezony robocze z tkaniny bawełnianej
Nałożyć na plamę trochę smalcu (ewentualnie masła), a po 1-2 godz. prać w słonej wodzie z dodatkiem amoniaku (1 łyżka amoniaku na 1l wody) i 10%-owej wody utlenionej.
 

 

 
Wywabianie plam ze smoły

Tkaniny bawełniane i wełniane
Tampon z gazy higroskopijnej zwilżyć acetonem (zmywacz do paznokci) i pocierać plamę, często zmieniając gazę.
Inny sposób: po zdjęciu nożem pozostałości smoły zanurzyć splamione miejsce we wrzącym (bawełna) lub ciepłym (wełna) mleku, rozcierając plamę palcami. Wyjąć, przetrzeć terpentyną i obficie posypać talkiem lub magnezją, pozostawiając na 2-3 godz. Strzepnąć, wyszczotkować. Jeśli plama nie ustąpiła, cały zabieg powtórzyć. Starą plamę nasmarować masłem z wierzchu i od spodu i pozostawić na całą noc. Rano czyścić jednym lub drugim sposobem. Można również posmarować plamę masłem i pozostawić na 10-15 min. Zrobić papkę z delikatnego proszku do prania i odrobiny wody, położyć na plamę na 15 min., a następnie uprać w dobrze ciepłej wodzie. Uwaga na kolorową wełnę (zrobić próbkę).
 

 

 
Wywabianie plam z żywicy naturalnej

Tkaniny bawełniane i wełniane
Po lewej stronie posypać plamę obficie talkiem. Po prawej stronie pocierać mieszaniną 3 łyżeczek spirytusu denaturowanego z 1 łyżeczką terpentyny. Można też czyścić acetonem 3%-owym lub zmywaczem do paznokci, ale niezbędne jest zrobienie próby w miejscu mało widocznym, ponieważ niektóre barwniki źle reagują na aceton.
 
Tkaniny ze sztucznego włókna do prania w wodzie z wyjątkiem jedwabiu octanowego
Pocierać szmatką zmoczoną mieszaniną spirytusu denaturowanego i terpentyny w równych ilościach. Szmatki często zmieniać. Na zakończenie zmyć wodą z mydłem i spłukać.
 
 
  
Wywabianie plam z kitu

Tkaniny z różnych rodzajów włókien
Zmywać szmatką zmoczoną mieszaniną terpentyny i ekstrakcyjnej benzyny w równych ilościach. Posypać obficie talkiem i pozostawić na 24 godz.
 
 
 

 

Wywabianie plam z pasty do podłogi

Tkaniny wełniane i bawełniane
Pocierać miękką szmatką zwilżoną mieszaniną spirytusu denaturowanego i eteru w równych ilościach. Posypać talkiem.
 
Tkaniny z włókien sztucznych
Zmywać tamponem zwilżonym benzyną ekstrakcyjną i posypać talkiem.
 

 

 
Wywabianie plam z nafty
 
Tkaniny różne
Tamponować szmatką zwilżoną benzyną ekstrakcyjną lub nakładać papkę z magnezji i benzyny.
 
Tkaniny nylonowe
Prać jak wyżej lub w ciepłej, mocno mydlanej wodzie.
 

 

 
Usuwanie plam ze szminki do ust

Bawełna biała
Pocierać tamponem zwilżonym eterem, a potem czystym alkoholem 90°.
 
Włókna sztuczne i tkaniny bardzo delikatne
Natłuścić odrobiną masła lub białej wazeliny, pocierać watą a na zakończenie sprać wodą z dodatkiem dużej ilości mydła.
 
Chusteczki do nosa
Zanurzyć na noc w mocno słonej wodzie. Rano normalnie uprać.
 
Tkaniny nie nadające się do prania w wodzie
Przetrzeć eterem, a następnie nacierać gęstą pianą z mydła i zbierać ją czystą szmatką.
 
Kolorowe jedwabie
Czyścić szmatką zwilżoną spirytusem denaturowanym. Zrobić próbkę, jeśli mamy podejrzenie, że może to być jedwab octanowy.
 
Usuwanie plam z kredki do brwi
   
Różne tkaniny z włókien naturalnych (wełna, bawełna, len)
Zmyć tamponem zwilżonym 10%-owym amoniakiem.
 
Wywabianie plam z perfum

Tkaniny kolorowe
Pocierać watą zwilżoną czystym spirytusem. Uwaga na tkaniny z włókien octanowych.
 
Tkaniny białe
Pocierać 3%-ową wodą utlenioną i natychmiast spłukać wodą.
 
Wywabianie plam z lakieru do paznokci

Wszystkie tkaniny z wyjątkiem jedwabi octanowych
Tamponować szmatką zwilżoną acetonem 3%-owym.
 
Wywabianie plam z rosołu

Wszystkie tkaniny białe i kolorowe z wyjątkiem nylonu
Pocierać lekko szczoteczką maczaną w benzynie ekstrakcyjnej i jeszcze wilgotne posypać talkiem.
 
Nylon, stylon, bistor
Spierać ciepłą, mydlaną wodą.
 
Wywabianie plam z sosów i tłustych zup

Tkaniny różne
Zmywać szmatką lub szczoteczką maczaną w benzynie ekstrakcyjnej i posypać talkiem.
 
Nylon, stylon, bistor
Spierać mocno mydlaną wodą.
 
Wywabianie plam z lodów

Tkaniny różne z wyjątkiem nylonu i stylonu
Plamy z lodów owocowych, nie zawierające tłuszczu zmywać czystą, zimną wodą. Lody śmietankowe, robione na mleku zostawiają ślady, które trzeba oczyścić benzyną ekstrakcyjną i posypać talkiem.
 
Nylon, stylon, bistor
Należy zmywać ciepłą wodą z dodatkiem mydła.
 

 

 
Wywabianie plam z mleka
 
Tkaniny delikatne i ze sztucznego włókna
Pocierać watą lub szmatką zmoczoną gliceryną i spłukać obficie wodą.
 
Tkaniny wełniane
Pocierać tamponem zwilżonym benzyną ekstrakcyjną i jeszcze wilgotne ślady posypać obficie talkiem.
 
Dywany i wykładziny dywanowe
Zwilżyć zimną wodą i tamponować czystą szmatką.
 

 

 
Wywabianie plam z żółtka

Tkaniny bawełniane kolorowe
Zdrapać delikatnie resztki żółtka i plamę zwilżyć zimną wodą, lekko pocierając. Uprać w wodzie z mydłem z dodatkiem amoniaku. Jeśli plama nie ustąpi, zmyć wodą utlenioną zmieszaną z wodą w proporcji 1:1.
 
Tkaniny bawełniane białe
Zmywać ciepłą mydlaną wodą z dodatkiem amoniaku o temperaturze 40°C. Ewentualnie przetrzeć szmatką zwilżoną benzyną ekstrakcyjną i jeszcze wilgotny ślad posypać talkiem, a następnie sprać wodą z mydłem.
 
Tkaniny wełniane i sztuczny jedwab z wyjątkiem octanowego
Zwilżyć zimną wodą i plamę rozcierać palcami, stale zwilżając zimną wodą. Jeśli pozostanie tłusty ślad, zmyć go benzyną ekstrakcyjną, a następnie talkiem. Jeśli plama jest żółtawa, zmyć ją wodą utlenioną zmieszaną z wodą w proporcji 1:1.
 
Jedwab naturalny kolorowy
Przetrzeć szmatką zwilżoną benzyną ekstrakcyjną, spłukać 10%-owym roztworem boraksu, a następnie - czystą wodą.
 
UWAGA - plamy z żółtka powinny być usuwane jak najszybciej, bowiem utrwalają się na tkaninie i stają coraz trudniejsze do usunięcia. Nie należy ich przelewać ani zwilżać gorącą wodą.
 

 

 
Wywabianie plam z surowego białka

Tkaniny nadające się do prania w wodzie
Spierać zimną wodą, później przemywać wodą utlenioną lub rozcieńczonym amoniakiem. Zastarzałe plamy zmyć tylko rozcieńczonym amoniakiem. Przy kolorowej wełnie i jedwabiu octanowym - konieczna próbka.
 
Sukno, plusz, aksamit
Pokryć plamę papką z magnezji i benzyny ekstrakcyjnej. Po wysuszeniu kilkakrotnie szczotkować.
 

 

 
Wywabianie plam z kawy

Tkaniny bawełniane
Natychmiast po splamieniu przetrzeć plamę tamponem zwilżonym ciepłą wodą i uprać. Jeśli plama jest duża i mocno zasiedziała, a tkanina - biała lub bardzo jasna - wypróbować wybielacz i natychmiast spłukać wodą.
 
Tkaniny białe, których nie wolno gotować (bawełna czy len z dodatkiem elany)
Pocierać tamponem zwilżonym w 5%-owej wodzie utlenionej.
 
Tkaniny kolorowe wełniane i jedwabne bardzo delikatne
Pokryć plamę mieszaniną surowego żółtka z odrobiną gliceryny lub wody. Po kilku minutach spłukać letnią wodą i wysuszyć między dwoma grubymi ręcznikami frotte. Można też użyć samej gliceryny i spłukać letnią wodą. Suszyć między dwoma ręcznikami frotte i prasować po lewej stronie przez ręcznik.
 
Tkaniny wełniane grube, okryciowe
Ciemne, mocne plamy zanurzyć na całą noc w wodzie z dodatkiem gliceryny (1 łyżka gliceryny na 1l wody). Rano przepłukać i wysuszyć. Można też przelewać przez plamę ciepłą wodę z mydłem i spłukać czystą wodą. Jeśli plama nie ustąpiła, zanurzyć ją w glicerynie. Gruby pędzel zanurzyć w spirytusie denaturowanym i pędzlować plamę. Przemyć obficie czystą wodą.
 
Dywan lub wykładzina dywanowa z czystej wełny
Świeżą plamę osuszyć bardzo dokładnie ligniną lub bibułą i tamponować (nie szorować ani pocierać!) mieszaniną spirytusu denaturowanego i octu (1:1) lub białego wytrawnego wina (zamiast octu).
 
Dywan lub wykładzina dywanowa ze sztucznego tworzywa
Zwilżyć plamę czystą, zimną wodą, tamponować czystą szmatką, często zmienianą. Nie trzeć. UWAGA: Woda nie może być twarda (wapienna).
 
Obicia meblowe z jedwabiu naturalnego
Lekko potrzeć surowym żółtkiem, zmieszanym z niewielką ilością ciepłej wody. Jeśli plama nie ustępuje, potrzeć tamponem zwilżonym spirytusem denaturowanym.
 
Obicia meblowe bawełniane
Nasycić plamę gliceryną, zmyć szmatką zwilżoną w letniej wodzie z dodatkiem boraksu (1 łyżeczka od kawy boraksu na 1 szklankę wody). Po 5-10 min. spłukać wodą.
 
Obicia meblowe ze sztucznego włókna
Zwilżyć tamponem zmoczonym w wodzie z dodatkiem odrobiny wybielacza lub detergentu i natychmiast płukać czystą wodą. Koniecznie zrobić próbkę.
 
 
 

 

Wywabianie plam z herbaty

Biały obrus
Pokropić sokiem z cytryny i natychmiast spłukać zimną, czystą wodą.
 
Tkaniny wełniane
Tamponować mieszaniną spirytusu denaturowanego i octu lub białego wytrawnego wina. Wysuszać czystą, wsiąkliwą szmatką lub gąbką.
 
Dywany, wykładzina dywanowa z naturalnej wełny
Podobnie jak przy wywabianiu plam z tkanin wełnianych.
 
Dywany, wykładzina dywanowa ze sztucznego tworzywa
Jak przy wywabianiu plam z kawy.
 
Obicia meblowe z czystej wełny
Jak przy wywabianiu plam z kawy na obiciach meblowych.
 

 

 
Wywabianie plam z cukru, konfitur i syropu
 
Jedwab naturalny kolorowy
Zmywać 1%-wym roztworem boraksu i spłukiwać zimną wodą z dodatkiem 3%-wej wody utlenionej.
 
Tkaniny ze sztucznych włókien
Nie powinno się stosować żadnych środków oprócz wody.
 
Różne tkaniny (wełna, len, bawełna)
Zmywać zimną wodą z dodatkiem denaturatu.
 
UWAGA - na ogół wszystkie plamy "słodkie" (z wyjątkiem miodu) spłukuje się czystą, letnią wodą, aż przestaną się lepić. Można też zmywać je czystym spirytusem (90%), a następnie zimną wodą.

 

 

Wywabianie plam z miodu

Bawełna
Zmywać czystą, ciepłą wodą, a następnie przemywać roztworem kwasku cytrynowego (5g kwasku na 1 szklankę wody) lub wodą z dodatkiem kilku kropel amoniaku.
 
Nylon, sztuczne włókna
Zmywać tamponem zmoczonym gorącą wodą i osuszać czystą szmatką. Przy tkaninach z włókien octanowych - stosować ciepłą wodę.
 
Tkaniny wełniane i dywany z czystej wełny
Tamponować szmatką zmoczoną w ciepłej wodzie z dodatkiem denaturatu.
 
Dywany ze sztucznych włókien
Tamponować szmatką zwilżoną w czystej wodzie.
 

 

 
Wywabianie plam z czekolady

Tkaniny z włókien naturalnych
Usuwać wodą z dodatkiem spirytusu denaturowanego. Zrobić próbkę, bo mogą wystąpić odbarwienia.
 
Tkaniny ze sztucznych włókien
Pocierać z obu stron gliceryną, przykładać bibułę i lekko przyciskać.
 
Dywany i wykładziny dywanowe z naturalnej wełny
Tamponować benzyną ekstrakcyjną, posypać obficie talkiem i przeciągnąć odkurzaczem. Tamponować mieszaniną wody i spirytusu denaturowanego w proporcji 1:1.
 
Dywany i wykładziny dywanowe z włókien sztucznych
Jak wyżej - tylko nie stosować spirytusu denaturowanego.
 
 

 
Wywabianie plam z soków

Obrus kolorowy o barwnikach gwarantowanych (do gotowania)
Zanurzyć na 2 godz. w wodzie z dodatkiem niewielkiej ilości amoniaku a następnie Uprać.
 
Tkaniny kolorowe, np. len, bawełna (barwniki nie gwarantowane)
Zanurzyć na kilka godzin w zsiadłym mleku, uprać w wodzie z dodatkiem mydła i obficie płukać. Zanurzyć w 2%-wej wodzie utlenionej z dodatkiem kilku kropel amoniaku i natychmiast spłukać. Można też zwilżyć sokiem z cytryny lub 10%-wym roztworem kwasku cytrynowego i natychmiast spłukać.
 
Wełna i jedwab naturalny
Pod splamione miejsce podłożyć czystą, wsiąkliwą szmatkę i tamponować gałgankiem zwilżonym octem. Spłukać.
 
Tkaniny ze sztucznych włókien
Podłożyć pod plamę czystą szmatkę, tamponować gałgankiem zmoczonym w soku z cytryny. Czyścić wodą z amoniakiem (4 łyżki wody, 1 łyżeczka amoniaku) lub mieszaniną wody i denaturatu w proporcji 1:1. Płukać obficie. Uwaga na wybarwienia.
 
Bawełna biała
Zamoczyć w 3%-wej wodzie utlenionej i za pomocą kroplomierza kapać po jednej 5-10 kropel 10%-wego amoniaku. Natychmiast obficie płukać. Uprać całość w ciepłej, mydlanej wodzie z dodatkiem chlorku (1 łyżeczka wodnego roztworu chlorku na 1l wody). Płukać.
 
Odzież wełniana, trykotaże
Pocierać 2%-wą wodą utlenioną z dodatkiem kilku kropel amoniaku i natychmiast spłukiwać.
 

 

 
Wywabianie plam z owoców

Wszystkie tkaniny
Świeże plamy jeszcze wilgotne usuwać w ten sam sposób co plamy z czerwonego wina: posypać solą, przelać wrzątkiem i spierać w wodzie z dodatkiem mydła. Można też splamione miejsca zalać serwatką, pozostawić na noc, a rano uprać w wodzie z mydłem.
Plamy ze świeżych truskawek i poziomek usuwać rozcieńczonym roztworem boraksu.
Stare, zaschnięte plamy usuwamy roztworem boraksu z dodatkiem amoniaku. Obficie płukać.
Plamy z czarnych jagód - zwilżyć surowym mlekiem, wysuszyć i przemywać mieszaniną boraksu (1 łyżka), amoniaku (2 łyżki) i wody (1/2 szklanki). Spłukiwać wodą mydlaną, a później - czystą.
Plamy z brzoskwiń zmywać 10%-wą wodą utlenioną zmieszaną z wodą w proporcji 1:1. Obficie spłukać. Uwaga - przy tkaninach ze sztucznych włókien lepiej stosować słabszą (2%) wodę utlenioną i koniecznie zrobić próbkę.
 
Dywany i wykładzina wełniana
Pocierać delikatnie gąbką zwilżoną w mieszaninie 3 łyżek spirytusu denaturowanego i 1 łyżki wody.
 

 

 
Wywabianie plam z trawy i kwiatów

Biała bawełna i len
Splamione miejsce zanurzyć w gorącej wodzie z dodatkiem oczyszczonej sody i pocierać mydłem toaletowym. Płukać. W razie potrzeby zabieg powtórzyć. Jeśli pozostaną żółte zacieki, przecierać wodą utlenioną.
 
Kolorowa bawełna i len
Postępować jak wyżej, tylko na zakończenie - przecierać nie wodą utlenioną, ale mocno rozcieńczonym kwasem mlekowym. Można też zmywać wodą z amoniakiem i tamponować spirytusem. Lepiej zrobić próbkę.
 
Wełna
Przecierać ciepłym alkoholem.
 
Jedwab naturalny biały
Zmywać ciepłym kwasem oleinowym, tamponować benzyną ekstrakcyjną i posypać obficie talkiem. Po 2 godz. talk usunąć, a splamione miejsca przetrzeć ciepłym spirytusem.
 
Jedwab naturalny kolorowy
Postępować jak przy białym jedwabiu, tyle że zamiast rozpuszczalnika benzynowego użyć kwasu mlekowego, a zamiast czystego alkoholu - wódki (czystej) z dodatkiem soli kuchennej. Zrobić próbkę.
 
Jedwab octanowy
Tamponować szmatką zwilżoną benzyną ekstrakcyjną i posypać bficie talkiem.
 

 

 
Wywabianie plam z czerwonego wina

Obrus deseniowy
Jest sześć sposobów usuwania tych plam:
  • natychmiast posypać obficie solą i uprać;
  • przelewać plamę wrzątkiem i uprać;
  • Zalać gorącym mlekiem i płukać gorącą wodą;
  • skropić sokiem z cytryny i uprać w gorącej wodzie z mydłem;
  • zwilżyć plamę 2%-ową wodą utlenioną z dodatkiem paru kropel amoniaku i płukać wodą;
  • pocierać tamponem zmoczonym białym, wytrawnym winem, a następnie, tamponem zmoczonym czystą wodą.
Obrus bawełniany biały
Pocierać tamponem zwilżonym spirytusem denaturowanym lub 10%-ową wodą utlenioną i natychmiast spłukać wodą.
 
Obrus lniany biały
Jeśli po spraniu pozostały zacieki, włożyć obrus do letniej wody (1l) z dodatkiem odrobiny wybielacza. Przez 5 min. obracać w wodzie, wyjąć, wypłukać i ewentualnie wygotować.
 
Jedwab kolorowy z wyjątkiem octanowego
Tamponować 1%-ową wodą utlenioną i obficie spłukiwać lub stosować 5%-owy roztwór kwasu mrówkowego i płukać zimną wodą. Można też pocierać ciepłym spirytusem denaturowanym i obficie płukać.
 
Odzież różna i obicia mebli
Stosować sposób nr 6 podany przy obrusie deseniowym.
 
Dywan, wykładzina dywanowa
Zalać plamę natychmiast 2 szklankami wody sodowej (gazowanej) i wycierać do sucha ligniną lub miękką szmatką.

 
 
Wywabianie plam z białego wina

Wszystkie rodzaje tkanin z włókien naturalnych
Przecierać 1%-owym roztworem wody utlenionej z dodatkiem amoniaku lub czystym (90°) alkoholem. Spłukiwać wodą.
 
Tkaniny z włókien sztucznych i syntetycznych
Przecierać wodą z amoniakiem i natychmiast spłukiwać czystą wodą. Koniecznie zrobić próbkę.

 

 
Wywabianie plam z piwa

Wszystkie rodzaje tkanin
Znane są cztery sposoby usuwania tych plam:
tamponem zwilżonym letnią wodą z dodatkiem paru kropel amoniaku;
spirytusem denaturowanym z dodatkiem kilku kropel rozcieńczonego kwasu octowego lub octu;
roztworem soli w wodzie;
tamponem lub szmatką zwilżoną spirytusem denaturowanym.
We wszystkich wypadkach natychmiast spłukiwać czystą wodą, a na tkaninach kolorowych z włókien sztucznych lub syntetycznych koniecznie zrobić próbkę.
 

 

 
Wywabianie plam z octu (spirytusowego i winnego)

Biała bawełna
Pocierać tamponem zwilżonym 10%-wą wodą utlenioną, a następnie pocierać tamponem zmoczonym czystą wodą. Można też polać plamę wodą z dodatkiem amoniaku (1 łyżeczka amoniaku na 1 szklankę wody) i spłukiwać wodą.
 
Dywan, wykładzina dywanowa z czystej wełny
Polać plamę wodą z dodatkiem amoniaku (4 łyżki amoniaku na 1l wody), przepłukać zimną wodą i wysuszyć dokładnie (zwłaszcza wykładziny). Przemyć czystym alkoholem.
 
Tkaniny obiciowe bawełniane
Tamponować wodą utlenioną (3-5%-wą) i zmywać szmatką zmoczoną czystą wodą.
 
Tkaniny obiciowe wełniane i jedwabne
Czyścić szmatką zwilżoną letnią wodą z dodatkiem amoniaku. Płukać letnią, czystą wodą, usuwając szybko nadmiar wilgoci miękką szmatką.
 

 

 
Wywabianie plam z atramentu

Tkaniny białe wełniane, bawełniane i jedwabne
Przemyć ciepłym 5%-wym roztworem amoniaku lub 10%-wym roztworem kwasu szczawiowego. Natychmiast spłukać obficie wodą.
 
Biała popelina
Plamę z atramentu pocierać tamponem z waty zmoczonym eterem, spłukać sokiem z cytryny i letnią wodą.
 
Tkaniny wełniane kolorowe
Przecierać 5%-wym roztworem fluorku sodowego z dodatkiem paru kropel kwasu octowego. Natychmiast spłukać ciepłą wodą. Można też tamponować szmatką zwilżoną czystym alkoholem (90°) lub przelewać gorącym mlekiem i sokiem z cytryny.
 
Tkaniny bawełniane kolorowe
Pod splamione miejsce podłożyć kawałek starego ręcznika frotte. Plamę przelewać zmywaczem do paznokci lub sokiem z cytryny, stale zmieniając podkładkę.
 
Tkaniny kolorowe z jedwabiu naturalnego
Przemywać ciepłym spirytusem 90° lub ciepłym rozcieńczonym kwasem mlekowym. Spłukiwać ciepłą wodą. Można też przelewać ciepłym mlekiem.
 
Nylon, stylon (np. fartuszki szkolne)
Posypać plamę proszkiem do szorowania zlewu, lekko pocierając palcami, strzepnąć i wypłukać.
 
Inne tkaniny (włókna sztuczne, syntetyczne, mieszane)
Splamione miejsca włożyć na 5-10 min. do ciepłego mleka. Obficie płukać ciepłą wodą.
 
Swetry, dzianiny z wełny i bawełny
Zamoczyć plamę w gorącym mleku, wygnieść, odcisnąć i powtórnie, zamoczyć. Odcisnąć i cały sweter uprać w letniej, mydlanej wodzie, dodając do ostatniego płukania 1 łyżkę gliceryny na 1l wody.
 
Dywany i wykładziny z włókien sztucznych
Nadmiar atramentu jak najszybciej wyssać bibułą lub gąbką i przysypać plamę grubą solą kuchenną.
 
Dywany i wykładziny z naturalnej wełny
Tamponować octem spirytusowym, przetrzeć czystym alkoholem lub przelać gorącym mlekiem kładąc pod spód miękką podkładkę. Przetrzeć alkoholem. Można też zmoczyć sokiem z cytryny, podkładając pod plamę miękką szmatkę i ciągle ją zmieniając. Przetrzeć czystym alkoholem.
 
Tkaniny obiciowe wełniane
Tamponować plamy miękką szmatką zwilżoną spirytusem denaturowanym lub gorącym mlekiem i sokiem z cytryny.
 
Tkaniny obiciowe bawełniane
Pocierać tamponem zwilżonym wodą z dodatkiem amoniaku lub czystym alkoholem.
 
Tkaniny obiciowe z czystego jedwabiu
Pocierać tamponem zwilżonym gorącym mlekiem i sokiem z cytryny.
 
Tkaniny obiciowe ze sztucznego włókna
Lekko tamponować wodą z dodatkiem chlorku, spłukać wodą z dodatkiem octu i szybko zmyć czystą wodą.. Zaleca się zrobić próbkę w mało widocznym miejscu, czy włókno nie reaguje na kiem boraksu (1 łyżeczka od kawy boraksu na 1 szklankę wody). Po 5-10 min. spłukać wodą.
 
Skóra dłoni
Zmywać sokiem z surowego pomidora i przecierać pumeksem.
 
ATRAMENTY KOLOROWE (Z WYJĄTKIEM CZERWONEGO) - na różnych tkaninach tamponować mieszaniną z 8 łyżeczek czystego alkoholu i 1 łyżeczki 5%-wego kwasu octowego. Obficie płukać.
 
ATRAMENT CZERWONY - pocierać 1-5%-wym amoniakiem, a następnie 1-3%-wą wodą utlenioną. Spłukiwać.
 
ATRAMENT DO WIECZNYCH PIÓR na białych tkaninach bawełnianych i lnianych zmywać 10%-wym ciepłym roztworem kwasu szczawiowego i płukać czystą wodą. Na tkaninach kolorowych - 10%-wym roztworem kwasku cytrynowego lub terpentyną. Zmywać wodą i płukać.
 

 

 
Wywabianie plam z tuszu do długopisów


Wełna i jedwab
Zwilżyć wodą, posypać suchym kwaskiem cytrynowym, odczekać kilka minut i spłukać obficie wodą.
 
Len i bawełna
Przemyć gorącą gliceryną i spłukać wodą lub przemyć czystym alkoholem i dobrze wypłukać.
 
Białe tkaniny z włókien naturalnych
Przemyć ciepłym, czystym alkoholem lub sokiem z cytryny. Natychmiast obficie płukać.
 
Tkaniny z włókien sztucznych i syntetycznych z wyjątkiem octanowych
Natychmiast zaprać letnią wodą.
 
Tkaniny z włókien octanowych i z polichlorku winylu
Nie próbować czyścić samemu, tylko oddać do pralni chemicznej.
 
PLAMY Z TUSZU DO STEMPLI - patrz plamy z tuszu do długopisów.
PLAMY Z TUSZU CHIŃSKIEGO - zmywać czystym alkoholem lub czystą, mocną wodą kolońską. Uwaga na tkaniny z włókien sztucznych.
PLAMY Z TUSZU KREŚLARSKIEGO - czyścić trójchlorkiem węgla (TRI) i obficie spłukiwać wodą.
PLAMY Z TUSZU DO FLAMASTRÓW - na skórze, tapecie, wełnie i bawełnie usunąć czystym alkoholem albo acetonem (zmywaczem do paznokci), podkładając pod spód podkładkę. Na innych tkaninach - zrobić najpierw próbę w mało widocznym miejscu.
PLAMY Z OŁÓWKA KOPIOWEGO I KALKI świeże zmywa się terpentyną, stare - roztworem kwasu szczawiowego (10g na 1/2 szklanki gorącej wody). Plamy zwilżyć wodą, później - przygotowanym roztworem i spłukać zimną wodą.
 

 

 
Wywabianie plam z krwi

Tkaniny białe do prania w wodzie
Plamy pocierać tamponem zwilżonym zimną wodą z dodatkiem 10%-wej wody utlenionej lub 5%-wego amoniaku. Obficie spłukać wodą. Można zamoczyć przez noc w zimnej wodzie z dodatkiem soli, a następnie prać w wodzie np. z proszkiem E.
 
Tkaniny jedwabne kolorowe
Stosować 10%-wy roztwór boraksu z dodatkiem paru kropel amoniaku.
 
Tkaniny wełniane
Położyć trochę kredy szlamowanej rozrobionej wodą, a po 2 godz. oczyścić szczotką.
 
Tkaniny nie do prania w wodzie
Rozpuścić tabletkę aspiryny (polopiryny) w odrobinie wody i zwilżyć tym plamę. Szybko wysuszyć - najlepiej suszarką do włosów. Lub nałożyć papkę z krochmalu i wody. Wyszczotkować.
 
Tkaniny kolorowe do prania w wodzie
Moczyć przez 1 godz. w wodzie z dodatkiem amoniaku. Przecierać tamponem zwilżonym ciepłą wodą z dodatkiem soli kuchennej lub czyścić szmatką zwilżoną spirytusem denaturowanym. Zrobić zawsze próbkę. Uwaga na jedwab octanowy.
 
UWAGA - Nie wolno zanurzać splamionego miejsca w gorącej wodzie, bo doprowadzi to do utrwalenia śladów krwi. 
 
 
 
Wywabianie plam z moczu

Bawełna i len
Czyścić rozcieńczonym amoniakiem i zapierać wodą z mydłem. Zastarzałe plamy pocierać roztworem kwasku cytrynowego i szybko spierać wodą z mydłem.
 
Jedwab naturalny
Tamponować szmatką zwilżoną amoniakiem i natychmiast neutralizować rozcieńczonym octem. Spłukiwać czystą wodą.
 
Jedwab sztuczny
Spierać ciepłą wodą z dodatkiem środków piorących i płukać.
 
Wełna i tkaniny ubraniowe
Postępować jak przy jedwabiu naturalnym. Zrobić próbkę w mało widocznym miejscu, czy któryś z czynników nie odbarwia tkaniny.
 
Majteczki dziecięce
Po normalnym upraniu zanurzyć w zimnej wodzie z dodatkiem 12%-wej wody utlenionej (1 łyżeczka wody utlenionej na 1 litr wody).
 
Dywany i wykładziny dywanowe
Nie wolno dopuścić do wyschnięcia! Mocz zebrać gąbką i tamponować mieszaniną wody i octu w równych ilościach. Zebrać gąbką nadmiar płynu. Można też zalać wodą sodową (gazowaną) i zbierać ją do sucha za pomocą gąbki.
 

 

 
Wywabianie plam z potu

Bielizna bawełniana biała
Zaraz po zdjęciu bielizny jeszcze świeże plamy uprać w letniej, mydlanej wodzie z dodatkiem amoniaku (1 łyżeczka amoniaku na 1 litr wody).
Inny sposób na usuwanie plam z potu: Potrzymać przepocone miejsce nad naczyniem z wrzącą wodą, nachylając nisko nad wrzątkiem. Przenieść nad otwartą butelkę z amoniakiem, potrzymać chwilę i uprać w mydlanej wodzie.
 
Bielizna bawełniana kolorowa
Spierać wodą z dodatkiem octu lub amoniaku i uprać w mydlanej wodzie.
 
Bielizna nylonowa biała
Zmieszać 6 łyżek stołowych 15%-wej wody utlenionej z 1 łyżką amoniaku i tamponować plamę za pomocą bawełnianej szmatki. Płukać obficie.
 
Jedwab biały
Tampon z bawełnianej szmatki zmoczyć zimną wodą, wyżąć, zanurzyć w roztworze sody oczyszczanej i tamponować nim plamę. Wysuszyć.
 
Jedwab kolorowy
Sprać wodą mydlaną, a następnie wodą z dodatkiem amoniaku. Spłukać czystą wodą. Uwaga na tkaniny z włókien octanowych i polichlorku winylu.
 
Wełna jasna
Przemyć ciepłym 5%-wym roztworem amoniaku, następnie 10%-wym roztworem kwasu octowego i obficie spłukać wodą.
 
Wełna ciemna
2 szmatki zanurzyć w wodzie z dodatkiem amoniaku, wycisnąć, położyć pod plamę i na plamę i przeprasować gorącym żelazkiem. Plama nie zniknie całkowicie, ale będzie prawie niewidoczna i powinna ustąpić w najbliższym praniu.
 
Wełna gruba okryciowa
Rozpuścić 1 łyżeczkę soli kuchennej w 3 łyżkach denaturatu i dodać 3 łyżeczki amoniaku. Dobrze skłócić, zmoczyć tym kawałek miękkiej flanelki i pocierać przepocone miejsce. Można też po zdjęciu np. marynarki czy sukni w miejscach pod pachami przetrzeć mieszaniną 60 g czystego spirytusu 90°, 60g eteru i 20g amoniaku. Mieszaninę przechowywać w butelce szczelnie zamkniętej szklanym korkiem.
 
Tkaniny nie nadające się do prania w wodzie
Przecierać szmatką zwilżoną, wodą z dodatkiem octu, a następnie szmatką zwilżoną czystą wodą. Szybko osuszać, najlepiej suszarką do włosów.
 
Trykotaże z włókien naturalnych
Zanurzyć na 10 godz. w wodzie z dodatkiem octu. W ten sposób zlikwiduje się całkowicie przykry zapach, a jasne ślady będą stopniowo znikały w kolejnych praniach.
 

 

 
Plamy z pleśni

 Małe, ciemne kropeczki pleśni pojawiają się często na bieliźnie niedosuszonej, zby wcześnie schowanej lub przechowywanej w wilgotnej szafie czy pomieszczeniu.
 
Tkaniny bawełniane białe
Przygotować roztwór soli w wodzie (1 łyżeczka soli na 10 łyżek wody) i dodać 1 łyżkę amoniaku. Zrobić tampon z miękkiej szmatki, zmoczyć tym roztworem i zwilżyć plamy. Innym tamponem zwilżać plamy maślanką i ponownie  tym roztworem. Po 10, 15 min. uprać w ciepłej wodzie z mydłem.
Zwilżyć plamy z pleśni spirytusem denaturowanym, wypłukać w ciepłej wodzie, wysuszyć i uprać w wodzie z mydłem.
Do 4 litrów zimnej wody dodać 1 łyżkę wybielacza i 1 łyżeczkę kwasu octowego. Zanurzać w tym splamione miejsca i obficie spłukiwać.
 
Bawełniana popelina
Zwilżyć plamy wodą i pocierać mieszaniną mydła w proszku i sproszkowanej kredy. Prać w gorącej wodzie z mydłem.
 
Usuwanie plam z pleśni z płótna
Pocierać wodą z dodatkiem amoniaku i zaraz spierać w wodzie z dodatkiem mydła.
 
Tkaniny kolorowe
Zwilżyć plamy 3%-wą wodą utlenioną lub wodą z dodatkiem amoniaku i spierać.
 
Tkaniny o nietrwałych barwnikach nie nadające się do gotowania
Stosować papkę złożoną z : 1/2 łyżki grubej soli kuchennej, 1 łyżki krochmalu w proszku, 1 łyżki płatków mydlanych i soku z jednej cytryny. Dokładnie wymieszać i kłaść na poplamione miejsce po lewej stronie tkaniny. Pozostawić do następnego dnia i obficie spłukać.
 
Tkaniny z włókien sztucznych
Plamy z pleśni na tych tkaninach trudno usunąć. Lepiej nie robić prób i oddać ubranie do pralni chemicznej.
 
Plamy z pleśni na namiocie turystycznym
Zmieszać 3g węglanu amonu, 7g soli kuchennej i 90g wody. Zanurzyć w tej mieszaninie splamione miejsce. Spłukać pod bieżącą wodą i rozwiesić w miejscu nasłonecznionym.
 

 

 
Wywabianie plam z rdzy

Tkaniny bieliźniane białe z bawełny i lnu
Spłukiwać ciepłą wodą z dodatkiem paru kropel 10%-wego kwasu szczawiowego. Obficie płukać czystą wodą.
Zwilżyć plamę mieszaniną 3 łyżek 12%-wej wody utlenionej z 4 łyżkami wody i 5 łyżkami amoniaku. Dobrze skłócić i tamponować szmatką zmoczoną wodą z dodatkiem 5%-wego roztworu boraksu. Normalnie uprać.
Zwilżyć mieszaniną roztworu kwasu szczawiowego i octowego w równych ilościach i pocierać czystym, gładkim kawałkiem żelaza. Płukać.
Zwilżyć splamione miejsca 10%-wym roztworem kwasku cytrynowego, posmarować dobrym mydłem toaletowym i parokrotnie przeprasować gorącym żelazkiem.
Zamoczyć w stężonym roztworze kwasu mlekowego z dodatkiem niewielkiej ilości wody i natychmiast przeprasować mocno rozgrzanym żelazkiem. Powtórnie zwilżyć, przeprasować i powtarzać te czynności, aż plamy staną się zupełnie jasne. Wtedy uprać w ciepłej wodzie z mydłem.
 
Tkaniny kolorowe
Przygotować 5%-wy roztwór fluorku potasowego z dodatkiem paru kropel kwasu octowego. Watę nawinąć na zapałkę, maczać w roztworze i dotykać wyłącznie splamionego miejsca, uważając, aby nie pomoczyć czystej tkaniny. Natychmiast płukać.
 
Tkaniny wełniane i jedwabne
Dotykać ostrożnie watką nawiniętą na zapałkę i zwilżoną mieszaniną roztworu chlorku cyny i 1 kropli 5%-wego kwasu solnego. Natychmiast spłukać. Uważać, aby nie zaplamić tkaniny wokół plamy.
 
Nylon, stylon
Raczej nie ryzykować, najlepiej oddać do pralni chemicznej.
 

 

 
Wywabianie plam z przypalenia żelazkiem

Plamy od żelazka na białym płótnie
Lekko przyżółcone miejsca - potrzeć szmatką zwilżoną wodą z dodatkiem boraksu (2 łyżeczki na 1 szklankę wody). Płukać w letniej wodzie i prasować. Mocno zażółcone miejsca - wypłukać w ciepłej wodzie, plamy natrzeć roztworem chlorku, a kiedy zbieleją, przepłukać i wyprasować.
 
Biała bielizna bawełniana
Zwilżyć zimną wodą i posypać drobną solą kuchenną. Wysuszyć na słońcu, spłukać i przeprasować. Zwilżyć zimną wodą, wycisnąć, zalać 10%-wą wodą utlenioną, spłukać czystą wodą i prasować. Trochę boraksu (na czubek noża) rozpuścić w 1 szklance wody, zamoczyć czystą szmatkę i pocierać plamy. Spłukać i przeprasować. Pocierać bardzo delikatnie wodą utlenioną (3-10% - tkaniny białe, 1-3% - tkaniny kolorowe). Obficie płukać i prasować jeszcze wilgotne.
 
Koszule męskie
Lekko przyżółcone miejsca potrzeć kawałkiem cukru zwilżonym wodą lub pianą z białek z dodatkiem soli. Po 15 min. spłukać, a jeśli potrzeba, nałożyć powtórnie.
 
Nylon, stylon i tkaniny w włókien sztucznych
Oddać do pralni chemicznej.
 

 

 
Wywabianie plam z nikotyny

Tkaniny białe z wyjątkiem włókna octanowego
Zmywać surowym żółtkiem, zmieszanym ze spirytusem denaturowanym. Obficie spłukiwać wodą.
 
Plamy z papierosów na tkaninach kolorowych
Zmywać wodą utlenioną i spłukiwać zwykłą wodą.
 
Grube tkaniny wełniane, tkaniny z włókien sztucznych z wyjątkiem włókien octanowych
Zmywać tamponem zwilżonym spirytusem denaturowanym i spłukiwać wodą. Lepiej zrobić próbkę, czy nie występują odbarwienia.
 
Na koniec rada jak wyczyścić żółte palce u palaczy. Widok takich zażółconych palców nie jest przyjemny a jednocześnie są to zabrudzenia bardzo trudne do usunięcia. Robimy tak: Na początku przecierać pumeksem. Przynajmniej raz na dzień umyć ręce w następującym płynie: 30g wody, 50g wody utlenionej 5%-wej i 10g roztworu kwasku cytrynowego. Spłukać pod bieżącą wodą i wetrzeć krem wybielający skórę dłoni.
 

 

 
Wywabianie plam po muchach i pająkach

Tkaniny jedwabne z wyjątkiem włókien octanowych
Lekko przetrzeć kwasem oleinowym, następnie 10%-wym roztworem boraksu i zwilżyć spirytusem denaturowanym. Na koniec wysuszyć.
 
Jedwabie octanowe
Pocierać mieszaniną kwasu oleinowego z benzyną ekstrakcyjną (uwaga - łatwopalne), następnie samą benzyną i posypać obficie talkiem.
 
Tkaniny bawełniane białe
Prać w wodzie z mydłem, pocierając zabrudzone miejsca.
 
Tkaniny wełniane
Pocierać szmatką zwilżoną wodą z octem lub amoniakiem. Stare plamy - przetrzeć świeżo przekrajaną cebulą i zaprać wodą. Uwaga na wybarwienia. Najlepiej zrobić wcześniej próbę.
 
Inne tkaniny
Przecierać wodą utlenioną lub amoniakiem i spłukiwać wodą. Do włókien syntetycznych nie stosować amoniaku.
 

 

 
Wywabianie plam różnych

Plamy z błota
Przed przystąpieniem do czyszczenia należy tkaninę dokładnie wysuszyć i wyszczotkować. Jeśli ślady pozostaną, należy je oczyścić, biorąc pod uwagę że błoto miejskie jest na ogół zasadowe, a wiejskie - kwaśne. Plamy z błota miejskiego usuwamy tamponem zwilżonym wodą z octem i przemywamy wodą utlenioną. Po wypłukaniu wysuszyć i przeprasować przez zaparzaczkę. Plamy z błota wiejskiego - czyścimy wodą z dodatkiem amoniaku, przemywamy wodą utlenioną i płuczemy. Po wysuszeniu - przeprasować.
 
Błoto na dywanie
Do 1 litra letniej wody dodać 2 łyżki octu, skłócić i zwilżyć plamy tą mieszaniną za pomocą szmatki. Kiedy znikną, przetrzeć czystą wodą lub miękiszem białego chleba.
 
Błoto na płaszczu nieprzemakalnym
Zmywamy wodą z octem (w równych ilościach).
 
Plamy z wapna na różnych tkaninach
Przeciera się roztworem kwasku cytrynowego i obficie spłukuje. Trzeba działać szybko, bo wapno przegryza włókna i niszczy barwniki. Jeśli na powierzchni utworzyła się sucha skorupka, najpierw ją rozkruszamy za pomocą ostrej szczotki do paznokci, a następnie czyścimy wodą z octem.
 
Plamy z jodyny na jedwabiu i wełnie
Przecierać watą zmoczoną czystym spirytusem lub amoniakiem, zmieniając często watkę. Nie stosować do tkanin z włókien sztucznych. Przy tkaninach kolorowych zrobić próbkę.
 
Świeże plamy z jodyny na tkaninach
Przepłukać ciepłym mlekiem lub wodą pozostałą po ugotowanej suchej fasoli lub położyć papkę z mąki ziemniaczanej i wody.
 
Plamy z potraw mącznych
Niektóre dają się łatwo usunąć letnią wodą z mydłem, inne wymagają czystego spirytusu. Trzeba, niestety, zrobić próbę.
 
Plamy z likierów i słodkich nalewek
Zmywa się wodą z dodatkiem amoniaku lub czystym amoniakiem 3%-wym.
 
Plamy z sadzy
Usuwa się terpentyną, spiera w ciepłej, mydlanej wodzie i obficie płucze. Na oporne plamy nakłada się mieszaninę surowego żółtka i terpentyny (w równych ilościach), a następnie spiera mydlaną wodą i spłukuje. Uwaga na tkaniny z włókien octanowych.
 
Plamy z wymiotów, wymiociny
Czyścimy rozcieńczonym roztworem amoniaku i spieramy ciepłą wodą. Nie stosować do tkanin z włókien octanowych.
 

Sposoby konserwacji

ADAMASZEK
Tkanina z włókien bawełnianych, lnianych, jedwabnych, wełnianych i wiskozowych lub też z różnych włókien mieszanych     Prać w zależności od włókien, z jakich został wyprodukowany.
 
AKRYL
Tkaniny mogą być z czystego akrylu lub z domieszką innych włókien chemicznych bądź naturalnych. Akryl jest produktem ubocznym ropy naftowej. Dozwolone jest wybielanie preparatami zawierającymi chlorek.
Nie ma potrzeby prasowania odzieży plisowanej. Suszyć na ramiączku.
Lekkie tkaniny z akrylu nie wymagają prasowania, można je suszyć w letniej suszarce.
Ciężkie tkaniny dżersejowe suszyć rozłożone na ręczniku.
Tkaniny włochate po całkowitym wysuszeniu przeczesać miękką szczoteczką.
Jeśli zachodzi potrzeba prasowania, prasować letnim żelazkiem na lewej stronie.
 
AKSAMIT
Tkanina jedwabna, bawełniana, wełniana lub z włókna chemicznego. Aksamit bawełniany. Prać ręcznie lub w pralce w letniej wodzie. Krótko odwirowywać.
Jeśli nie ma pewności, z jakiego włókna jest wyrób, lepiej oddać go do pralni chemicznej.
Mocno pogniecioną tkaninę można wygładzić nad parą. Lekko uprasować na lewej stronie i delikatnie wyszczotkować.
 
ANGORA
Sierść królika, zazwyczaj z domieszką wełny lub włókien nylonowych.     Prać i suszyć jak wełnę.
 
ASTRACHAN 
Bardzo cenne futro owiec rasy karakułowej, również plusz wełniany, podobny do futra karakułowego. Postępować jak ze skórami owczymi, prać ręcznie, tak jak wełnę lub czyścić chemicznie.
Nie prasować.
 
BATYST 
Cienka tkanina bawełniana lub bawełniano-poliestrowa, może być również bawełniana z domieszką wiskozy. Prać ręcznie w letniej wodzie lub w pralce programem dla tkanin delikatnych.
Dokładnie wypłukać, wyżąć lub odwirować.
Prasować na wilgotno i stosować się do oznaczeń na metce.
 
BAWEŁNA 
Włókno naturalne. Tkaniny mogą być czysto bawełniane lub z domieszką innych włókien. Dozwolone jest pranie w pralce: białe tkaniny bawełniane są bardzo odporne i można je prać w bardzo gorącej wodzie, płukać w gorącej wodzie i dobrze odwirować. Prać można też w zimnej wodzie.
Przed praniem tkanin kolorowych należy upewnić się, czy nie farbują lub dostosować się do oznaczeń na metce, dotyczących sposobu prania. Prać mając na względzie trwałość barwników.
Sposób prania tkanin bawełnianych z domieszką innych włókien należy dostosować do najdelikatniejszego włókna
 
BROKAT 
Tkanina może być z włókien octanowych, z bawełny, jedwabiu, wiskozy lub różnych włókien mieszanych.            Wszystkie brokaty należy czyścić chemicznie
 
BUCKRAM
Apreturowy wkład czarnego lub szarego koloru).            Patrz: BAWEŁNA 
 
DŻINS (Jeans)
Tkanina z czystej bawełny lub z bawełny z domieszką rayonu. Po raz pierwszy prać oddzielnie, ponieważ barwniki zazwyczaj nie są trwałe.
Dżins bawełniany można prać w pralce. Zawsze należy przeczytać oznaczenia na załączonej do tkaniny metce i prać tak jak najmniej odporną tkaninę.
Odzież dżinsową powinno się kupować już zdekatyzowaną, ponieważ w praniu się kurczy.
Prasować jak tkaniny bawełniane lub zgodnie z oznaczeniami na metce.
 
DŻERSEJ (Jersey)
Może być bawełniany, jedwabny, wełniany oraz z włókna nylonowego lub akrylowego. Prać zgodnie z oznaczeniami na metce.
Jeśli do odzieży nie została załączona metka, czyścić tylko chemicznie.
 
ELASTYKI 
Tkaniny elastyczne z włókien chemicznych, głównie na bazie poliuretanu.
Postępować zgodnie z oznaczeniami na metce. Prać ręcznie w letniej wodzie lub w pralce programem dla tkanin bardzo delikatnych.
Płukać ręcznie, lekko odwirować lub zawinąć w ręcznik. Do suszenia rozwiesić.
Nie wolno prasować.
 
FAILLE
Tkanina z grubego jedwabiu, bawełny lub włókien chemicznych.   Prać w zależności od włókien, z jakich został wyprodukowany lub według oznaczeń na metce.
FLANELA
Tkanina może być bawełniana lub wełniana :      patrz: WEŁNA
 
FULAR 
Zazwyczaj jest to tkanina jedwabna, może być również z włókna octanowego.    Prać w zależności od włókna, z jakiego tkanina została wyprodukowana lub według oznaczeń na metce.
 
GABARDYNA
Tkanina bawełniana lub wełniana z przędzy czesankowej bądź włókna chemicznego. Czyścić tylko chemicznie.
 
GROSGRAIN 
Ciężka tkanina z jedwabiu naturalnego, może też być z różnych innych włókien. Prać zgodnie z oznaczeniami na metce.
 
JEDWAB  
Przed praniem należy przeczytać oznaczenia na metce i sprawdzić, czy dozwolone jest pranie w wodzie. Jeśli tak, odzież prać po każdym noszeniu, w celu usunięcia zapachu potu.
Nie wolno moczyć w proszkach enzymatycznych.
Biały jedwab można wybielać w roztworze perhydrolu lub nadboranu sodu. Nie wolno używać preparatów zawierających chlorek.
Jedwab można odświeżyć przecierając go namoczoną w lekkim roztworze salmiaku i odciśniętą ściereczką.
Nie wolno pocierać mokrego jedwabiu.
Plamy można usunąć tylko chemicznie. W pralni chemicznej należy powiedzieć, z czego są plamy.
Jedwabny brokat, taftę, jedwabne krawaty i morę można czyścić wyłącznie chemicznie.
 
Prasować letnim żelazkiem, gdy tkanina jest jeszcze wilgotna.
 
KORONKI 
Mogą być bawełniane, poliestrowe lub nylonowe, jak również z różnych włókien mieszanych. Prać ręcznie w środkach przeznaczonych do prania tkanin delikatnych
Stare lub bardzo delikatne koronki należy prać w bawełnianym woreczku.
W proszkach enzymatycznych moczyć tylko krótko. Płukać natychmiast, gdy są czyste.
Do wody do prania można dodać trochę boraksu. Woda będzie bardziej miękka, a koronki bardziej białe i ścisłe.
Nie wykręcać, wodę należy tylko lekko odcisnąć. Koronkom nadać właściwy kształt i rozwiesić do wysuszenia.
Koronek bardzo delikatnych nie wolno czyścić chemicznie.
Koronki bawełniane wykrochmalić i prasować na lewej stronie gorącym żelazkiem.
Koronek z włókien chemicznych z zasady nie należy prasować.
Starych koronek nie wolno odwirowywać ani też . suszyć w suszarce, ponieważ uszkodzą się.
 
KREPA
Tkanina jedwabna lub z poliestru bądź wiskozy o nierównomiernej powierzchni. Prać ręcznie w ciepłej wodzie. Po upraniu zawinąć w suchy ręcznik dla wchłonięcia wody.
Prasować na lewej stronie ciepłym żelazkiem, gdy tkanina jest jeszcze wilgotna. Wskazane jest żelazko na parę.
 
MODAKRYL
Podobny do akrylu, ale cieńszy. Dozwolone jest pranie w pralce: prać w letniej wodzie, płukać i rozwiesić do suszenia
Prasować letnim żelazkiem, tylko, gdy jest to niezbędne.
 
NYLON
Włókno chemiczne. Tkaniny mogą być z czystego nylonu lub w połączeniu z innymi włóknami. Nylon "papierowy" jest nylonem uszlachetnionym żywicami syntetycznymi. Dozwolone jest pranie w pralce: prać często w ciepłej wodzie, płukać zaś w zimnej.
Nylon papierowy prać w dużej ilości wody. Tkaniny nie pocierać ani nie wygniatać, lecz pozostawić w mydlinach, aby pływała. Plamy lekko pocierać miękką szczoteczką. W razie potrzeby dodać 50-cio procentowego krochmalu.
Nie wybielać środkami zawierającymi chlorek: biały nylon można wybielać specjalnym bielidłem do nylonu.
Delikatną odzież z zakładkami prać po każdym noszeniu, aby zakładki powróciły do pierwotnego kształtu.
Odzież z zakładkami na krótko namoczyć w wodzie. Nie wolno wykręcać ani wyżymać. Lekko odwirować i suszyć na plastikowym wieszaku.
Przy oddawaniu do pralni chemicznej, należy na widocznym miejscu zaznaczyć "NYLON". Nylonu nie wolno wystawiać na bezpośrednie działanie ciepła lub promieni słonecznych, ponieważ żółknie.
Nie wolno prasować. Nylon papierowy można przeprasować letnim żelazkiem.
 
ORGANDYNA 
Tkanina często z nylonu, niegdyś również bawełniana. Organdyna bawełniana. Dozwolone jest tylko pranie ręczne. Tkaninę lekko wygniatamy w ciepłej wodzie z małym dodatkiem detergentu.
Starą zwiotczałą organdynę można odświeżyć w roztworze boraksu: 50 g na I litr ciepłej wody.
Organdyna nylonowa. Prać jak wszystkie tkaniny nylonowe.
Prasować jeszcze wilgotną tkaninę po prawej stronie ciepłym żelazkiem.
 
ORGANZA
Tkanina może być z różnych włókien. Postępować, jak z włóknami, z których jest wyprodukowana, Postępować delikatnie.
 
PCV
Mocna masa plastyczna. Dozwolone jest wyłącznie pranie ręczne.
Suszyć na wieszaku. Nie wolno prasować (pod żelazkiem się topi.
 
PŁÓTNO       
Dozwolone jest pranie w pralce, w gorącej wodzie. Dokładnie wypłukać i odwirować. Suszyć rozwieszone. Można krochmalić.
Jeszcze wilgotne płótno prasować po prawej stronie gorącym żelazkiem na parę.
 
PŁÓTNO ŻAGLOWE
Może być lniane, bawełniane lub z włókna chemicznego.    Prać i prasować w zależności od włókna, z jakiego zostało wyprodukowane. Zawsze należy przeczytać załączoną do tkaniny metkę.
 
POLIESTER
Bardzo mocne włókno chemiczne. Podstawowymi surowcami są węgiel i ropa naftowa. Tkaniny z tego włókna nie kurczą się ani nie rwą.            Dozwolone jest pranie w pralce w gorącej wodzie, płukanie w zimnej wodzie, krótkie odwirowywanie i/lub suszenie w suszarce.
Nie wolno gotować, ponieważ zagniecie się.
Odzież z fałdami i zakładkami prać ręcznie i suszyć na ramiączku.
Prasować letnim żelazkiem tylko wówczas, gdy jest to konieczne.
 
POPELINA
Tkanina może być jedwabna, wełniana, wiskozowa lub (jak niegdyś bawełniana. Prać ręcznie. Prasować w zależności od tego, z jakiego włókna jest wyprodukowana.
 
RYPS 
Może być bawełniany lub z dodatkiem włókien chemicznych. Postępować jak z najdelikatniejszym włóknem, z którego jest wyprodukowany. Należy też przeczytać oznaczenia na metce.
 
SARŻA
Tkanina z wełny, z domieszką wiskozy lub innych włókien. Szybko przeprać ręcznie w letniej wodzie i odcisnąć.
Nie wolno suszyć w bezpośrednim sąsiedztwie grzejników.
Można czyścić chemicznie.
Prasować ciepłym żelazkiem przez wilgotną ściereczkę.
 
SATINET
Tkanina bawełniana lub wiskozowa. Postępować tak, jak z najdelikatniejszym włóknem, z jakiego jest wyprodukowana. Należy przeczytać oznaczenia na metce.
 
SATYNA
Może być jedwabna, bawełniana, poliestrowa, z nylonu lub włókna octanowego. Cienkie satyny można prać, jeśli włókno, z jakiego są wyprodukowane nadaje się do prania. Należy zapoznać się z oznaczeniami na metce.
Ciężkie tkaniny dekoracyjne z satyny czyścić tylko chemicznie.
Prasować na lewej stronie jeszcze lekko wilgotną tkaninę. Żelazko powinno być średnio ciepłe.
Satynę z włókna octanowego prasować na lewej stronie, gdy jest jeszcze równomiernie wilgotna; żelazko powinno być letnie. Nie wolno kropić - woda pozostawia plamy.
 
SANTUNG
Zazwyczaj jest to tkanina jedwabna, może być również z włókna octanowego lub nylonowego. Postępować tak jak z włóknem, z jakiego została wykonana. Należy zapoznać się z oznaczeniami na metce.
 
SZENILA (Chenille) 
Tkanina może być bawełniana, jedwabna, wełniana lub z włókna wiskozowego. Stare tkaniny prać ręcznie i bardzo ostrożnie w letniej wodzie.
Nie wolno prasować. Mokrą tkaninę należy ostrożnie naciągnąć i nadać jej prawidłowy kształt, następnie powiesić i suszyć. Po wysuszeniu delikatnie przeczesać.
 
SZTRUKS
Może być bawełniany lub z włókna wiskozowego, jak również bawełniano-poliestrowy. Dozwolone jest pranie w pralce: odzież przewrócić na lewą stronę i prać programem odpowiednim do rodzaju włókna, z jakiego jest wykonana tkanina. Zawsze należy przeczytać oznaczenia na metce.
Tkaniny nie trzeć, aby nie pozrywać włókien.
Przed oraz w trakcie suszenia strzepywać tkaninę i wygładzać włókna.
Nie trzeba prasować. Prasować można jeszcze wilgotną tkaninę: delikatnie, przez złożoną w kilka warstw ściereczkę.
 
SZTUCZNE FUTRA
Mogą być z nylonu, wiskozy, bawełny, akrylu lub poliestru. Futro bawełniane i wiskozowe należy prać chemiczne.
Jeśli nie ma pewności, z jakich surowców jest wyrób, wówczas prać jak nylon lub pocierać gąbką, spłukiwać i wycierać ręcznikiem.
Nie prasować.
 
SZYFON
Może być jedwabny lub z włókna chemicznego, na przykład z nylonu lub wiskozy. Prać w zależności od włókna, z jakiego został wyprodukowany.
Nie wyżymać.
Prasować letnim żelazkiem, gdy tkanina jest prawie sucha. W czasie prasowania lekko naciągać, nadając właściwy kształt.
 
TAFTA
Tkanina jedwabna, wełniana, z włókna octanowego, wiskozowego, poliestrowego lub nylonowego.      Taftę nylonową można prać ręcznie.
Wszystkie inne rodzaje tafty należy prać chemicznie.
 
TIUL
Cienka siatka bawełniana, wiskozowa, nylonowa lub z domieszką innych włókien. Prać w zależności od rodzaju włókna, z jakiego jest wykonany, zgodnie z oznaczeniami na metce.
Zwiotczały tiul bawełniany lekko wykrochmalić.
Zwiotczały tiul z nylonu lub rayonu namoczyć w roztworze gumy arabskiej - będzie twardszy.
 
TKANINY AŻUROWE 
Tkane są z bawełny, nylonu lub poliestru. Ażur bawełniany w pierwszym praniu kurczy się, dlatego zakład u dołu zrobić z zapasem, aby po pierwszym praniu podłużyć.
Prać często. Gdy poszarzeje, nie można go już doprać, jedynie można nieco wybielić.
Po wypłukaniu powiesić do wysuszenia. Prasować na prawej stronie ciepłym żelazkiem.
Wstawki ażurowe na ubraniach prać ręcznie w ciepłej wodzie i dokładnie wypłukać.
 
TKANINY IGŁOWE 
Włókna chemiczne.    Dozwolone jest pranie w pralce: prać w letniej wodzie, płukać w zimnej.
Tkanin tych nie wolno wyżymać i odwirowywać, ponieważ nie dadzą się uprasować.
Nie prasować; w razie potrzeby przeprasować letnim żelazkiem.
 
TKANINY TRYKOTOWE
Tkaniny tkane z włókna wiskozowego, nylonowego lub poliestrowego. Postępować według zaleceń dla najbardziej delikatnych włókien, z jakich jest wykonana. Należy zapoznać się z oznaczeniami na metce.
 
TKANINY WŁOCHATE 
Tkaniny te mogą być z różnych włókien. Sposób prania zależy od włókna, z jakiego zostały wyprodukowane. Stosować się do oznaczeń na metce.
Nie wolno odwirowywać lub wyżymać w ręku. Zawinąć w suchy ręcznik i odcisnąć wodę.
Suszyć na wieszaku, zazwyczaj nie trzeba prasować.
Prasować na lewej stronie letnim żelazkiem.
 
TKANINY WYTŁACZANE 
Bawełna, jedwab, nylon lub poliester. Prać w zależności od włókna, z jakiego jest wy-produkowana. Należy zapoznać się z oznaczeniami na metce.
Krepy nie wolno prasować, ponieważ zniszczy się wzór. Suszyć na wieszaku.
 
TKANINY Z WŁÓKNA OCTANOWEGO 
Włókna acetylocelulozowe zwykle produkowane są z celulozy. Tkaniny z włókna octanowego posiadają trwałe barwy i nie kurczą się.
Dozwolone jest pranie w pralce: w letniej wodzie, z delikatnym pocieraniem, płukanie w zimnej wodzie, krótkie odwirowywanie (tylko, jeśli pozwalają na to oznaczenia na metce).
Delikatnie wyżymać suchymi ręcznikami.
Suszyć na wieszaku. Nie używać klipsów do bielizny, które pozostawiają na tkaninie ślady.
Prasować na lewej stronie letnim żelazkiem. Powiesić na wieszaku.
Czyszczenie chemiczne zwykłymi środkami do czyszczenia. Nie wolno używać acetonu, alkoholu lub kwasu octowego, ponieważ włókno w tych środkach rozpuszcza się.
 
TKANINY Z WŁÓKNA SZKLANEGO 
Tkanina z bardzo cienkiego włókna szklanego jest cienka i elastyczna. Prać tylko ręcznie. Do prania należy założyć gumowe rękawice, postępować bardzo ostrożnie, tkanina powinna pływać w ciepłych mydlinach.
Nie wolno prać razem z innymi tkaninami, nie wolno wyżymać. Czyszczenie chemiczne jest niedozwolone, prasowanie również.
Rozwiesić na sznurze do bielizny, naciągnąć i wyrównać brzegi. Nie używać klamerek do bielizny.
Po praniu dokładnie umyć umywalkę w celu usunięcia resztek szklanych włókien.
 
TKANINY Z WŁÓKNA TRIOCTANOWEGO 
Tkanina produkowana jest z celulozy i bawełny, często z domieszką innych włókien. Nie gniecie się, nie kurczy i nie rozciąga. Szybko schnie. Dozwolone jest pranie w pralce: krótkie pranie w ciepłej wodzie, płukanie w zimnej, krótkie odwirowywane.
Plam nie można usuwać acetonem, kwasem octowym lub alkoholem, ponieważ tkanina pod wpływem tych środków rozpuszcza się.
Jeśli konieczne jest prasowanie, prasować można letnim żelazkiem i na lewej stronie.
 
TWEED 
Tkanina zazwyczaj wełniana, czasami również z włókna poliestrowego lub akrylowego. Tweedy wełniane należy czyścić wyłącznie chemicznie.
Tweedy z włókna chemicznego prać w zależności od włókna, z jakiego zostały wyprodukowane.
 
VIYELLA 
Nazwa handlowa tkaniny wełniano- bawełnianej.    Prać ręcznie w gorącej wodzie.
Prasować letnim żelazkiem na lewej stronie, gdy tkanina jest jeszcze wilgotna.
 
WELUR
Welur może być jedwabny, bawełniany lub z włókien chemicznych. Czyścić wyłącznie chemicznie.
 
WELWETON
Tkanina bawełniana lub wiskozowa. Czyścić wyłącznie chemicznie.
 
WEŁNA
Naturalna sierść owiec, jagniąt lub kóz.
Znane są też inne rodzaje wełny, jak: alpaka, wełna wielbłądzia, z królika, lamy lub wigonia. Wełny nie można długo moczyć, powoduje to kurczenie się tkaniny. Należy stosować specjalne środki przeznaczone do prania wełny w zimnej wodzie. Prać delikatnie wyciskając. Nie wolno pocierać.
Niektóre tkaniny wełniane można prać w pralce. Przedtem jednak należy zawsze zapoznać się z oznaczeniami na metce.
Zżółkłą wełnę można wybielić w lekkim roztworze perhydrolu. Wypłukać w ciepłej wodzie.
Wełnę ubrudzoną olejem lub smarem należy uprać w płatkach mydlanych (nie prać w detergentach).
Suszyć rozłożone na równej płaszczyźnie.
Jeśli wełna w czasie pranie skurczyła się, wyrób rozciągnąć, gdy jest jeszcze wilgotny.
Wyroby z wełny wielbłądziej, grubej wełnianej flaneli, pilśni lub kamgarnu należy czyścić chemicznie.
Prasować letnim żelazkiem na lewej stronie przez wilgotną ściereczkę.
 
WISKOZA
Włókno chemiczne z celulozy. Jedwab wiskozowy w stanie suchym jest mocny, zaś gdy jest mokry jest cienki i delikatny.
Z wyglądu tkanina jest podobna do jedwabiu, wełny, płótna lub bawełny, jednak postępować z nią należy o wiele bardziej delikatnie. Rayon jest wyrobem z wiskozy.
 
Jedwab wiskozowy - prać często, ręcznie, w zimnej wodzie.
W czasie prania nie wolno zwijać, gnieść lub naciągać.
Prasować żelazkiem na parę lub jeszcze wilgotną tkaninę.
Tkaniny z połyskiem prasować na lewej stronie, natomiast bez połysku - na prawej.
Na szwach nie można zbyt mocno naciskać żelazkiem.
 
WŁÓKNA METALIZOWANE W TKANINACH 
Włókna z folii syntetycznej powlekane cienką warstwą kolorowego metalu i wrabiane w tkaninę. Dozwolone jest wyłącznie czyszczenie chemiczne.
 
ŻORŻETA
Tkanina wełniana, bawełniana, jedwabna lub z włókna chemicznego. Żorżetę z włókna chemicznego prać w zależności od włókien, z jakich została wyprodukowana; sprawdzić oznaczenia na metce.
 
Sprawdzić trwałość barwników.

 
 



Jeszcze kilka rad...


Proszki bez fosforanów

Używaj do prania wyłącznie takich środków piorących, które nie zawierają fosforanów (a ściślej: ortotrójfosforanu sodu), zatruwających zbiorniki wodne. W ten sposób przyczynisz się do ochrony środowiska.

Ocet zmiękcza wodę
Używając środków zmiękczających wodę do prania niepotrzebnie tylko zatruwasz środowisko. Środki te zawierają substancje powierzchniowo czynne, które częściowo pozostają w bieliźnie i zazwyczaj zmniejszają higroskopijność tkaniny Może też się zdarzyć, że wywołają skórne alergie. Zamiast chemikaliów, do zmiękczania wody można używać octu. Dodaje się go do ostatniego płukania. Działa identycznie, a nie zatruwa wód.

Cukier usztywnia
Aby usztywnić firanki albo ozdobne szydełkowe serwetki, należy dodać do ostatniego płukania roztwór cukru.

Sól czyści
Firanki będą dłużej czyste, jeśli do wody, w której je pierzesz, wsypiesz garść soli.

Moczenie w soli
Bawełniane chustki do nosa i serwetki, których nie sposób dobrze doprać w pralce, należy przed praniem namoczyć na cały dzień w wodzie z solą.

Resztki mydła
Zbieraj resztki starych mydeł i przechowuj w słoiku z wodą. Dzięki temu zawsze będziesz mieć pod ręką pachnący roztwór mydlany do drobnych przepierek.

Aksamit czyść aksamitem
Aksamit najlepiej czyści się drugim kawałkiem aksamitu. Zwilż lekko aksamitny gałganek i czyść tkaninę pod włos, a znikną wszelkie wgniecenia.

Brudne kołnierze i mankiety
Zabrudzone kołnierze i mankiety należy zwilżyć i natrzeć mydłem rdzeniowym (zażółcone kołnierze można też nacierać kredą). Po 10 minutach sczyścić mydło szczoteczką do paznokci, a potem uprać ubranie tak jak zwykle.

Szampon do brudnych kołnierzyków
Jeśli kołnierzyk koszuli jest bardzo brudny, trzeba go natrzeć szamponem do włosów, który rozpuści tłuszcz. Po godzinie upierz koszulę tak jak zwykle.

Pożółkła bielizna
Pożółkłą bieliznę najlepiej namoczyć na noc w zsiadłym mleku, a potem uprać tak jak zwykle.

Proszek do pieczenia wybiela
Wielokrotnie gotowana bielizna pościelowa i poszarzałe firanki znów będą śnieżnobiałe, jeśli do głównego prania wsypiesz jedno opakowanie proszku do pieczenia.

Worek do prania z firanki
Uszyj ze starej białej firanki worek do prania rzeczy w pralce. Jest to idealny sposób bezpiecznego prania delikatnej bielizny albo nylonowych pończoch.

Bielsze dzięki cytrynie
Białe koszule męskie, poszarzałe od częstego prania, znów będą śnieżnobiałe, jeśli je upierzesz razem z kilkoma plasterkami cytryny.

Miękka wełna
Aby wełniane ubrania nie straciły miękkości, musisz pamiętać, aby woda do płukania miała tę samą temperaturę co woda do prania. Gwałtowna różnica temperatur powoduje sztywnienie wełnianych ubrań. Do ostatniego płukania możesz też wlać trochę octu, który dodatkowo zmiękczy wełnę.

Puszysty puch w kurtce
Puch w kurtce puchowej nie zesztywnieje i nie zbije się podczas prania (w pralce automatycznej, zaprogramowanej na pranie delikatnych tkanin, temperatura 30 stopni), jeżeli będziesz ją suszyć w automatycznej suszarce, nastawionej na niski stopień i letnią temperaturę, a do bębna wrzucisz piłkę tenisową.
 

 
  Dzisiaj stronę odwiedziło już 142885 odwiedzający (304256 wejścia) Zapraszam ponownie.  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja