Mycie i konserwacja przedmiotów
dekoracyjnych
Czyszczenie porcelany, fajansu i kamionki
PORCELANA jest bardzo krucha,
aby więc nieco złagodzić uderzenia, myje się ją w plastykowej misce. Wyrobów
malowanych w desenie, nawet mocno brudnych, nie wolno myć w detergentach, bez
względu na to, czy są nowe, czy stare.
Porcelanę użytkową myje się w ciepłej
mydlanej wodzie. Ze względu na łatwość stłuczenia, nie wolno wkładać do miski
więcej jak 2-3 szt. jednocześnie. Porcelanę dekoracyjną myje się po jednej
sztuce, w zimnej wodzie z dodatkiem soku z jednej cytryny na 1l wody, używając
miękkiej szmatki i wycierając starą, spraną ściereczką. Figurki, statuetki oraz
inne ozdoby z porcelany pozostawia się w wodzie na 1-2 godz. Jeśli w miejscu
naszego zamieszkania woda jest miękka (nie wapienna), figurki osusza się bez
spłukiwania. W wypadku twardej wody wapiennej, trzeba je obficie spłukać.
FAJANS I KAMIONKĘ myje się w
ciepłej, mydlanej wodzie i płucze w kilku wodach o tej samej temperaturze.
Unikać należy gwałtownych zmian temperatury, tzn. przenoszenia z gorącej wody
do zimnej i odwrotnie.
ABY FAJANSOWE WAZONY NIE
PRZECIEKAŁY, należy je zaimpregnować. W tym celu rozpuszczamy w kąpieli wodnej
trochę parafiny i za pomocą pędzelka smarujemy wnętrze uprzednio dokładnie
wymytego i wysuszonego wazonu, nieco grubiej pociągając dno. Pozostawiamy na 24
godz., a później nalewamy zimną wodę, wkładamy kwiaty i bez obawy stawiamy na
stole. Taki zabieg powinno się co pewien czas powtarzać.
DOMOWE SPOSOBY SKLEJANIA
PORCELANY, FAJANSU I KAMIONKI bez użycia kleju:
Pęknięty talerz porcelanowy
czy fajansowy zalać w rondelku zimnym mlekiem, postawić na ogniu, doprowadzić
do wrzenia, gotować przez kilka minut, zdjąć z ognia i pozostawić do
wystygnięcia. Można go będzie potem myć w ciepłej, byle niegorącej, wodzie.
Pęknięty wazon posmarować od
wewnętrznej strony gęstym syropem z cukru. Po 24 godz. (po całkowitym
wyschnięciu) można wlewać zimną wodę. Myć wyłącznie w zimnej wodzie.
Papierem szklistym dokładnie
oczyścić brzegi rozbitej kamionki. Ząbek świeżego czosnku przekrajać na pół i
natrzeć brzegi z obu stron. Złożyć, obwiązać tasiemką, miękkim sznurkiem lub
założyć gumkę, aby brzegi dobrze się "zrosły". Suszyć przez 2-3 dni.
Jeśli brzegi były starannie oczyszczone, czosnek - świeży i soczysty, a praca -
wykonana precyzyjnie, zlepioną w ten sposób kamionkę można wkładać do gorącej
wody, a nawet wlewać w nią wrzątek. Kto nie ma zaufania do domowych sposobów
klejenia porcelany czy fajansu, może skorzystać z gotowych klejów, których jest
na rynku całe mnóstwo..
Czyszczenie kryształów, szkła i opaliny
KRYSZTAŁY można myć różnymi
metodami. Spośród nich najczęściej stosowanych jest kilka sposobów. Nadają się
zarówno do współcześnie wyrabianych kryształów, jak i tych bardzo starych.
Wyroby z kryształu myje się w gorącej wodzie z dodatkiem detergentu i płucze w
zimnej wodzie z dodatkiem octu (1/2 szklanki octu na 1l wody). Następnie
poleruje się miękką, niepylącą szmatką aż do uzyskania połysku. Inny sposób:
zamiast detergentu wlać do gorącej wody trochę amoniaku. Kryształy lekko
przybrudzone i zmatowiałe można przecierać szmatką zmoczoną wodą, w której
rozpuszczona została farbka do bielizny, lub zwilżoną denaturatem. Mocno
zabrudzone stare kryształy myje się w wodzie z dodatkiem niewielkiej ilości
kwasu solnego (1 szklanka roztworu kwasu solnego na 2l wody), obficie spłukuje
pod bieżącą wodą, wyciera do sucha i poleruje do połysku.
OSAD W WAZONIE KRYSZTAŁOWYM
zlikwidujemy wlewając na dno trochę gorącego octu spirytusowego. Następnie
wazon przykryć parokrotnie złożoną ściereczką i odstawić. Po kilku godzinach
ocet wylać, wazon wypłukać pod bieżącą wodą, osuszyć i wypolerować. Najwięcej
kłopotu sprawia mycie kryształowych karafek, w których na dnie pozostał osad po
starej nalewce. Należy wówczas zagrzać w rondelku 1 łyżkę winnego octu, dodać 1
łyżeczkę soli kuchennej i trochę pokruszonych skorupek z 1-2 jajek.
Przestudzić, wlać do karafki i energicznie potrząsać. Wylać i obficie płukać
pod bieżącą wodą. Jeśli ślady po alkoholu nie są zbyt zastarzałe, można do
karafki wrzucić trochę drobno pokrajanych obierzyn z ziemniaków, dodać popiołu
drzewnego, np. zabranego z ogniska na biwaku, zalać wodą i potrząsać. Płukać
wielokrotnie, wylewając wodę razem z obierzynami.
KRYSZTAŁOWE KIELISZKI są
kruche, należy, więc myć je bardzo ostrożnie, wkładając po jednym do
plastykowej miski z wodą. Jeśli takiej miski nie mamy i myjemy w zlewozmywaku,
wykładamy jego dno złożoną parokrotnie ścierką. Często zdarza się, że
uszkodzenia powstają przy wycieraniu kieliszków. Dlatego lepiej ich nie
wycierać, a po wypłukaniu w wodzie z dodatkiem octu ustawić na czystej
ściereczce, nóżkami do góry, aby obciekły.
STARE SZKLANE KARAFKI I
KIELISZKI myjemy w ten sam sposób - z tą różnicą, że zamiast wody gorącej
stosujemy ledwo ciepłą.
OPALINA powróciła jakiś czas
temu do mody. Swoje pastelowe kolory zawdzięcza ona mieszaninie siarczków i
tlenków barwiących. Najpiękniejsze okazy pochodzą z pierwszej połowy XIX w. Są
to bardzo poszukiwane "gołębie", mieniące się, jak bańka mydlana, z
przewagą odcieni różowych i fioletu. Są one bardzo kruche w związku z tym,
czyszczenie opaliny wymaga dużej ostrożności. Myje się je w letniej wodzie z
dużą ilością rozgotowanego mydła, wyciera się do sucha i poleruje miękką
szmatką.
Czyszczenie przedmiotów z gipsu, marmuru i
alabastru
MARMUROWE WAZONY,
POPIELNICZKI, PODSTAWY POD LAMPY są dekoracyjne, ale łatwo się brudzą i plamią.
Wcześniej były już podane porady dotyczące czyszczenia marmurowych blatów.
Teraz kilka słów o wywabianiu plam z marmuru.
TŁUSTE PLAMY usuwamy,
nakładając papkę z magnezji lub sproszkowanej kredy i benzyny ekstrakcyjnej
(ostrożnie - łatwopalne !). Po wyparowaniu rozpuszczalnika usuwa się suchy
proszek i całość poleruje jedwabną szmatką.
Usuwanie plam z atramentu
rozpoczynamy od pocierania szmatką zmoczoną mieszaniną 2%-owej wody utlenionej
i amoniaku, w proporcji 3:1, a następnie poleruje się do połysku.
ZAŻOŁCENIA NA BIAŁYM MARMURZE
usuwa się roztworem soli kuchennej w 10%-owej wodzie utlenionej (2 łyżki
stołowe soli na 1/4 szklanki wody utlenionej) i spłukuje obficie wodą. Jeśli
plamy nie ustępują, zabieg trzeba powtórzyć, pamiętając o natychmiastowym
spłukiwaniu. Po wyschnięciu wetrzeć odrobinę oliwy z oliwek, poczekać do
całkowitego wyschnięcia i polerować wełnianą szmatką.
FIGURKI, POPIELNICZKI I INNE
DROBNE PRZEDMIOTY DEKORACYJNE Z BIAŁEGO MARMURU można czyścić papką ze
sproszkowanej kredy, rozrobionej wodą z dodatkiem chlorku bielącego (6 g
chlorku bielącego na 1l wody). Papkę nakładamy grubą warstwą na całą
powierzchnię przedmiotu i pozostawiamy do wyschnięcia na ok. 2 godz. Daje się
wówczas łatwo usunąć, a figurkę myjemy w czystej wodzie, wycieramy do sucha i
polerujemy wełnianą szmatką.
MARMURY KOLOROWE myje się wodą
mydlaną (2 łyżki stołowe rozgotowanego mydła na 1l wody), obficie spłukuje,
suszy i poleruje. Plamy usuwa się papką z magnezji i benzyny ekstrakcyjnej
(ostrożnie, ogień !), pozostawioną na powierzchni przedmiotu przez całą noc.
Rano wystarczy zetrzeć suchy proszek, marmur opłukać wodą i wetrzeć odrobinę
oleju lnianego lub nafty. Po wyschnięciu polerować miękką flanelką lub wełnianą
szmatką.
PĘKNIĘCIE W MARMUROWEJ
POPIELNICZCE, FIGURCE, a nawet w blacie stołu, można doraźnie zlikwidować za
pomocą stearyny. Zapaloną świecę pochylić nad pękniętym miejscem i spadające
krople stearyny wcierać nożem w szparę. Po całkowitym wyschnięciu zebrać
resztki stearyny nożem lub żyletką, uważając aby nie zadrapać powierzchni
marmuru. Całość wypolerować szmatką.
FIGURKI Z ALABASTRU a takze
lampy i inne drobne przedmioty, smaruje się grubą warstwą gęstego krochmalu i
ustawia w przewiewnym miejscu. Kiedy krochmal wyschnie i popęka, odpadnie razem
z kurzem i brudem, pozostawiając całkowicie oczyszczony przedmiot. Taki zabieg
wykonuje się raz czy dwa razy w ciągu roku, a doraźnie wystarczy przetarcie szmatką,
na którą nasypano trochę talku.
FIGURKI I INNE ARTYSTYCZNE
PRZEDMIOTY Z GIPSU myje się miękką szczoteczką do zębów, maczaną w roztworze
bieli cynkowej w mleku (5g bieli cynkowej na 2 szklanki mleka). Czyści się
delikatnie, ruchem kolistym, lekko naciskając w miejscach mocniej
przybrudzonych. Następnie należy przedmiot wysuszyć, wypolerować miękką
flanelką, posypać talkiem i wypolerować powtórnie. Można też nakładać papkę z
krochmalu jak na przedmioty z alabastru.
Świece
dekoracyjne
Świece zapalone w starych
świecznikach z brązu czy z kutego żelaza, ustawione na stole jadalnym,
uświetniają każde przyjęcie. Stwarzają kameralny, intymny nastrój, podnoszą
urodę zastawy stołowej, a nawet i osób zebranych wokół. Paląca się świeca
pochłania ponadto dym z papierosów, dzięki czemu łatwiej wywietrzyć mieszkanie
po wyjściu gości-palaczy. Niestety, świece dekoracyjne mogą być na prawdę
drogie a i warto o nie zadbać.
JAK PRZEDŁUŻYĆ ICH ŻYWOT I
ZWIĘKSZYĆ EFEKT ŚWIECENIA:
kilka ziarenek grubej
kuchennej soli, umieszczonych tuż obok knota palącej się świecy, zmniejsza
szybkość topienia się stearyny i wydłuża czas palenia się świecy.
warstwa kolorowego lakieru
(może być nawet do paznokci), którym powlecze się zwykłą świecę, nie tylko
zmieni ją w świecę oryginalną i ozdobną, ale zwolni proces topienia się
stearyny i przedłuży jej żywot. Najładniej wyglądają świece pomalowane
transparentowym lakierem spirytusowym lub nitro.
nie trzeba strugać ani
przycinać zbyt grubej świecy, która nie mieści się w lichtarzu. Wystarczy
włożyć ją końcem do rondelka z małą ilością prawie wrzącej wody, potrzymać
przez chwilę, a następnie bez trudu osadzić w lichtarzu.
światło, które rzuca zapalona
świeca, można pozornie podwoić, ustawiając za nią lustro.
Stare świeczniki i lichtarze
bywały dawniej wyposażone w tzw. profitki, czyli talerzyki-osłonki z otworem w
środku, nakładane na każdy lichtarz i chroniące meble przed kapiącą stearyną
czy woskiem. Dzisiaj nikt już ich nie zna, a skapywaniu stearyny można zapobiec
zanurzając świece na całą noc w naczyniu z mocno słoną wodą lub przecierając je
wilgotnym mydłem.
KONSERWACJA ŚWIEC: białe
świece, które trochę przyżółkną, można kilkakrotnie wytrzeć szmatką zwilżoną
spirytusem denaturowanym. Jeśli są bardzo zakurzone i poplamione, myje się je
szczoteczką zmoczoną w zimnej, mydlanej wodzie. Kolorowe świece mocno wyblakłe
odświeża się, malując kolorowym lakierem (spirytusowym czy nitro), dobranym do
koloru wnętrza lub do poprzedniej ich barwy.
Z RESZTEK ŚWIEC I KAWAŁKÓW
STEARYNY można zrobić świece domowym sposobem. Wkłada się wszystko do starego
rondelka lub puszki i powoli podgrzewa w wodnej kąpieli. Z kawałka grubej
bawełny (jak do robót szydełkiem czy na drutach) przygotowuje się knot,
usztywniając go gęstym krochmalem. Knot ustawia się na środku wypłukanej zimną
wodą foremki lub miseczki i stopniowo zalewa stearyną. Jeśli mamy dużo resztek
w różnych kolorach, możemy zrobić świecę wielobarwną, podgrzewając osobno i
wylewając kolejno poszczególne kolory. Wylewać należy na twardniejący, ale
niezupełnie stwardniały, podkład poprzedniego koloru.
Resztki świec można też
dodawać do pasty do podłogi, rozgrzanej w wodnej kąpieli. Po dokładnym
rozpuszczeniu się stearyny i rozmieszaniu z pastą - można przecierać tym meble
(ale również i podłogę), które zyskują piękny połysk.